TBB Dergisi 114. Sayı

İşyerinin Devrinde Türk Ticaret Kanunu ile İş Kanunu Hükümlerinin İş İlişkilerine Etkisi

ile ilgili hükümler TTK. m. 136 ile m. 158 arasında, bölünme ile ilgili

hükümler TTK. m. 159 ile m. 179 arasında, tür değiştirme ile ilgili hü-

kümler TTK. m. 180 ile m. 190 arasında, ortak hükümler ise TTK. m.

191 ile m. 193 arasında ve son olarak ticari işletme ile ilgili birleşme ve

tür değiştirme de TTK. m. 194’te düzenlenmiştir. TTK. m. 134’ün ge-

rekçesine göre; birleşme, bölünme ve tür değiştirme ile ilgili hüküm-

ler, İsviçre’nin 30/10/2003 tarihli,

“Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme ve

Malvarlığı Devrine İlişkin Federal Kanun”

(İBirK/FusG)’dan yararlanıla-

rak kaleme alınmıştır. Ancak TTK. m. 134-194 hükümleri, İBirK’dan

birçok noktada farklılıklar içermektedir.

İBirK, AET’nin şirketlere

ilişkin birleşmeler hakkındaki 78/855 sayılı Üçüncü Yönerge ve bölün-

melere dair 82/891 sayılı Altıncı Yönergesinden esinlenmenin ötesin-

de yararlanılarak hazırlanmıştır. İBirK’nın tercih edilmesinin sebebi;

İsviçre şirketler hukukunun, Alman ve Fransız hukuklarına nazaran

Türk şirketler hukukuna çok daha yakın olması olarak belirtilmiştir.

Birleşme ile ilgili olarak, 6762 sayılı eski Türk Ticaret Kanununa

kıyasla, yeni Türk Ticaret Kanununda daha ayrıntılı hükümler getiril-

miştir. Nitekim eski Türk Ticaret Kanununda birleşme ile ilgili hüküm-

ler 6 maddede (m. 146 ile m. 151 arasında) düzenlenmiş iken yeni Türk

Ticaret Kanununda 23 maddede (m. 136 ile m. 158 arasında) düzen-

lenmiştir. Bölünme ile ilgili hükümler, eski Türk Ticaret Kanununda

bölünmeye ilişkin herhangi bir düzenleme yer almadığı için, ilk defa

yeni Türk Ticaret Kanunu ile mevzuatımıza girmiştir. Tür değiştirme

ile ilgili olarak da eski Türk Ticaret Kanunu m. 152’de sadece tanım

yapılmış, yeni Türk Ticaret Kanununda ise tür değiştirmeye m. 180 ile

m. 194 arasında yer verilerek daha ayrıntılı düzenlenme yapılmıştır.

Ticaret ortaklıklarında birleşme, birden çok şirketin ya içlerinden

birinin bünyesinde (

“devralma”

şeklinde birleşme) ya da yeni kurula-

cak bir şirketin çatısı altında (

“yeni kuruluş”

şeklinde birleşme), malvar-

lıklarını tasfiye

etmeksizin bir araya gelmeleri ve birleşen şirketlerin

Farklılıklar için bkz. TTK. m. 134 gerekçesi. Birleşme, Bölünme, Tür Değiştirme

Genel Açıklamalar başlığı.

Gürsel Yalvaç/Mustafa İsmail Kaya, Gerekçeli-Karşılaştırmalı Türk Ticaret Kanu-

nu, Adalet Yayınevi, Ankara 2011, s. 382.

Hesap kapatma; hesap ve işlemleri inceleyip düzenleyerek aktif ve pasif arasın-

daki farkı belirlemeye yarayan işlem; örneğin, ticaret ortaklarının tasfiyesi (Ejder

Yılmaz, Hukuk Sözlüğü, 7 Baskı, Yetkin yayınları, Ankara 2002, s. 1189).