309 / 497
Kamu Denetçiliği Kurumu ve Vergi Uyuşmazlıklarında Uygulaması
308
- İlgilinin İYUK 10/11. maddenin vergi uyuşmazlıklarına uygu-
lanacağını düşünerek bu yola başvurması ve kamu denetçisine bu yolu
tükettikten sonra gitmesi sonra gitmesi halinde, kamu denetçisi, İYUK
10/11. maddenin vergi uyuşmazlıklarına uygulanmayacağı kanaatin-
de ise ilgilinin başvurusunu, başvuru süresini kaçırdığı gerekçesiyle
reddedecektir. Bu durumda ilgili çok büyük ihtimalle dava açma sü-
resini de kaçırmış olacaktır. Çünkü ilgilinin İYUK 10 ve 11. Maddede
öngörülen idari yolları tüketmesi için gereken sürenin, kamu denetçi-
liğine başvuru süresi olan 6 ayı geçmesi çok muhtemeldir.
- Hiçbir farklılık olmadan başvuranın ve kamu denetçisinin
aynı fikirde olması ve ilgilinin İYUK 10/11. maddelerin vergi uyuş-
mazlıklarına uygulanacağı düşüncesiyle idari başvuru yollarını tü-
ketip, idareden cevap alamadığı ya da cevaptan tatmin olmadığı için
kamu denetçisine gittiğini farz edelim. Kamu denetçisi de bu yolların
tüketilmesi gerektiğini düşünüyor ve ardından yapılan başvuruyu
usulüne uygun buluyorsa uyuşmazlığı inceleyecek ve bir karar vere-
cektir. Kamu denetçisi uyuşmazlıkta idarenin bir ihlalini bulmaz ya
da bulur ama idare bu doğrultuda değişiklik yapmamayı tercih eder-
se kişi yargı yoluna gidecektir. Yargı yoluna gidildiğinde uyuşmazlı-
ğın Danıştay’a taşınması halinde Danıştay, yukarıda bahsedildiği gibi
İYUK 10/11. maddelerin vergi uyuşmazlıklarına uygulanmayacağı
yönünde kararlarını takip ederse, dava açma süresinin kaçırıldığı ge-
rekçesiyle davayı reddedebilecektir.
İYUK 10/11. maddeler hakkında sayılan ihtimaller, uygulamada
karşılaşılan somut örneklerle daha da çeşitlenebilecektir. İYUK 12.
maddede öngörülen idari başvuru yolu, 11. maddeye atıf yaptığından
ayrıca bir idari başvuru yolu olarak incelenmesine gerek görülmemiş-
tir. İYUK 13. maddede ise idari eylemlerden hakları ihlal edilenlerin
dava açmadan önce gidebilecekleri yol düzenlenmiştir. Hakları ihlal
edilmiş olanlar ihlali öğrenme tarihinden itibaren bir yıl ve her hal-
de beş yıl içinde idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini
isteyebileceklerdir. Anılan maddede düzenlenen yol, idarenin verdiği
zarardan haberdar edilmesi ve idarenin bu zararı ödeyip ödememek
konusunda niyetini anlamak için öngörülmüştür. İdare, verdiği zararı
tazmin ederse uyuşmazlık ortadan kalkacak, dava yoluna gerek kal-
mayacaktır. Bu düzenlemeden anlaşılıyor ki idarenin neden olduğu
zarar nedeniyle kamu denetçisine gidecek kişinin, öncelikle İYUK 13.
maddede öngörülen idari başvuru yolunu tüketmesi gerekecektir.