304 / 497
TBB Dergisi 2014 (114)
Zeynep MÜFTÜOĞLU HOŞ
303
B. Kamu Denetçiliği Kurumunun Vergi Uyuşmazlıklarının
Çözümünde Rolü Bakımından Tartışmalar
Yukarıda da belirtildiği gibi Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu,
kamu denetçilerinin görevini, hukuka ve hakkaniyete uygunluk yön-
lerinde inceleme ve araştırma yaparak idareye önerilerde bulunmak
olarak düzenlemektedir. Bu nedenle kamu denetçilerinin kararları-
nın idare yönünden bir bağlayıcılığından söz edilemeyecektir. Yargı
organları bakımından böyle bir bağlayıcılık ise zaten düşünülemez.
İdare, kamu denetçilerinin yön gösterici kararlarını uygulama konu-
sunda takdir yetkisine sahiptir. Mahkeme kararlarının idare yönün-
den bağlayıcılığı, Anayasanın 138. maddesinde açıkça düzenlenmiş;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun (İYUK) 28. maddesinde
ilgililere, kamu görevlilerinin mahkeme kararlarını kasten yerine ge-
tirmemeleri halinde idare aleyhine dava açma hakkı tanınmıştır. Bu
düzenlemelere rağmen, idarenin bazı hallerde mahkeme kararlarını
uygulamadığı görülmektedir. İdarenin, mahkeme kararlarına bile uy-
madığı bir ülkede bağlayıcı olmayan kamu denetçiliği kararlarını dik-
kate almasının da olası görülmediği yönünde endişeler mevcuttur.
26
Bu durum vergilendirme işlemlerin için de geçerli olacaktır. Kişilerin,
haklarında tesis edilen vergilendirme işlemleri için kamu denetçiliği-
ne başvurmaları ve kamu denetçisinin idare aleyhinde karar verme-
si durumunda, idarenin vergilendirme işlemini, kamu denetçiliğinin
kararını uygun görüp o doğrultuda değiştirmesi pek olası görülme-
mektedir.
Tartışmanın bir yönünü, idarenin kamu denetçiliği tarafından ve-
rilen öneri nitelikli kararları ne kadar dikkate alacağı oluştururken,
bir yönünü de kamu denetçilerinin seçim usulleri nedeniyle tarafsız
olamayacakları ve denetim görevlerini gereği gibi yerine getireme-
yecekleri oluşturmaktadır. Yukarıda da açıklandığı üzere, kanun, baş
denetçinin seçimi için ilk iki turda üçte iki çoğunluk; üçüncü oylama-
da salt çoğunluk; dördüncü oylamada karar yeter sayısı sağlanmışsa
en çok oyu alma şartına bağlamıştır. Bu haliyle baş denetçinin seçim
sistemi, tarafsızlık konusunda eleştiriye açıktır. İlk iki oylamada üçte
iki çoğunluğun sağlanamaması durumunda, mecliste çoğunluğa sa-
hip partinin desteklediği aday baş denetçi seçilecektir. Bu durumda
26
Dursun,
s. 397.