87 / 497
Eşlerin Paylı Mülkiyetleri
86
TMK düzenlemelerinden başka bazı özel kanun ve KHK’lerde de
müşterek mülkiyet düzenlemeleri karşımıza çıkmaktadır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun birlikte eser sahipliğini
iki türünü öngörmüştür. Bunlardan birincisi yasanın 9. maddesinin l.
fıkrasında “Eser sahiplerinin birden fazla oluşu” kenar başlığı altında
yer almaktadır. Bu maddeye göre:
“Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara ayrıl-
ması mümkünse, bunlardan her biri vücuda getirdikleri kısmın sahibi sayılır.”
Aynı yasanın 10. maddesi ise “Eser sahipleri arasındaki birlik” ke-
nar başlığı altında şu hüküm yer almaktadır. “
Birden fazla kimsenin işti-
rakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa, eserin sahibi,
onu vücuda getirenlerin birliğidir.”
Bunlardan birincisinde, yani FSEK. md.9 f.II’de öngörülen birlikte
eser sahipliğinde “paylı eser sahipliği”
14
ya da “paylı fikri hak sahipli-
ği” söz konusudur. Burada birden fazla eser sahibi, bir eseri her birine
ait olan bağımsız bölümleri birleştirerek yaratmaktadırlar. Örneğin; A
ve B isimli müzisyen olan eşler birlikte bir beste; A ve B isimli öğre-
tim üyesi olan eşler birlikte bir ders kitabı, monografi; A ve B isimli
senarist olan eşler birlikte bir senaryo kaleme aldıklarında aralarında
“paylı fikri hak sahipliği” söz konusu olacaktır.
• 551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK md.85/1
“Patent başvurusu veya patent bölünmeksizin birden çok kişiye aitse, hak
üzerindeki ortaklık taraflar arasındaki anlaşmaya göre; böyle bir anlaş-
ma yoksa, Medeni Kanun’daki müşterek mülkiyete ilişkin hükümlere göre
düzenlenir.”
şeklindeki düzenlemesiyle, TMK’ya atıfta bulunarak,
patent hakkında ortaklığını ele almıştır. Madde fıkrasından anla-
şılacağı üzere, patent hakkı sahibi olan paydaşlar ortaklığa ilişkin
anlaşma yapabilir; ancak böyle bir anlaşma yoksa TMK’da yer alan
müşterek mülkiyet hükümleri uygulama alanı bulur.
• 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında KHK
md. 13/1
“Tasarım hakkı tasarımcıya veya onun hukuki haleflerine ait-
tir. Tasarımcının birden çok olması halinde, taraflar arasında aksine bir
14
Ahmet M. Kılıçoğlu, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 2. Bası, Ankara
2013, syf: 222