sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Bülent ALTINSOY

AİHM kararları ışığında özel yaşama ilişkin bir değerlendirme ya-

pılması amaçlanan bu çalışmada, temel olarak mahkûmların cezaevi

koşullarında sahip olması gereken mahrem alana yönelik AİHM’nin

bakış açısı ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu değerlendirme yapılırken

iç hukuk düzeni değil, AİHM nezdinde kabul gören uluslararası stan-

dartlar baz alınarak bir inceleme yapma çabasına girilecektir. Ayrıca,

bu çalışmada her ne kadar sadece mahkûmların özel hayatından bah-

sedilse de bu alana ilişkin yapılan açıklamalar genel hatlarıyla tutuklu

olarak cezaevinde bulunanlar için de geçerli kabul edilebilecektir

1. GENEL OLARAK MAHKÛMLARIN SOSYALLEŞTİRİLMESİ

BAĞLAMINDA ÖZEL ALAN

Bireylerin hukuka aykırı davranışlarının bir sonucu olarak kabul

edilen ceza, kişiyi bazı yoksunluklara maruz bırakması nedeniyle,

acı verici bir karaktere sahiptir.

Yapılan yargılama sonucunda veri-

len cezanın muhataplarından meydana gelen bir grubu oluşturan

mahkûmlar da özgürlüklerinden yasal olarak yoksun bırakılmak su-

retiyle söz konusu yoksunluklara en ağır şekilde maruz kalan kesimi

temsil etmektedir.

Modern ceza hukukunun bugün geldiği noktada, cezanın kendisi

bizatihi bir amaç olmayıp, cezadan beklenen amaçları elde etmek için

kullanılan bir araçtır.

Cezalandırmayla ulaşılmak istenen, ceza yap-

tırımı tehdidiyle vatandaşların kanuna uygun davranma eğilimlerini

arttırmak olabileceği gibi

bireylerin gelecekte başka bir suç işlemesini

engellemek de olabilir.

Bugün için en çok kabul gördüğünü düşündüğümüz görüşe göre

ise cezalandırma ile asıl ulaşılmak istenen amaç mahkûmların yeni-

Nitekim AHİM’in cezaların infazıyla ilgili verdiği son kararlarda bu durum çok

açık gözlenmektedir. bkz; Kafkaris/Güney Kıbrıs, Baş. No. 21906/04, 12.02.2008;

Vinter ve Diğerleri/Birleşik Krallık, Baş. No. 66069/09, 130/10 ve 3896/10,

09.07.2013; Trabelsi/Belçika, Baş. No. 140/10, 04.09.2014,

int/ 17/9/2014

Sulhi Dönmezer, Erman Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C.1, Beta Yayınları,

İstanbul, 1994, s. 5

Sulhi Dönmezer, Erman Sahir, C2, s.547

Veli Özer Özbek, İnfaz Hukuku, Orion Yayınları, Ankara, 2007, s.14

Zeki Hafızoğulları, Ceza Hukuku; Normatif Bir Yapı Olarak Ceza Hukuku

Düzeni, US-A Yayıncılık, Ankara, 1996, s.360