sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Bülent ALTINSOY

Bu bağlamda mahkûmların rehabilite edilmesi, esasında bireyin

özel alanına, yani dokunulamaz ve engellenemez dünyasına ilişkin

bir kavramdır. Mahkûmların toplumsal yaşama ıslah olmuş biçimde

yeniden dönebilmeleri sosyal hayatla bağlarını koparmamış olmaları

oranında başarılı olabilecektir. Dolayısıyla her ne kadar mahkûmiyet

kavramının belli bir sınırlama alanını beraberinde getirdiğini kabul

etmek gerekse de, bu sınırlama alanı hiçbir zaman mahkûmun özel

hayatına yönelik müdahalelerde gözetilmesi gereken adil dengeyi aş-

mamalıdır.

2. MAHKÛMLARIN AİLE BAĞLARINI SÜRDÜRMESİ

2.a. Aile Ziyareti

Mahkûmun cezaevine girmesi ile bozulan ailevi ve toplumsal

bağlarının, yeniden sosyalleştirme kapsamında onarılması için ailesi

ve yakın çevresiyle ilişkisini sürdürmesi gerekmektedir. Böylelikle hü-

kümlü olmanın zararlı sonuçları azaltılacak ve tahliye olduktan sonra

sosyal hayata adaptasyon süreci hızlanacaktır.

AİHM, cezaevidisiplininibozucueylemlerkarşısındamahkûmlara

verilebilecek disiplin cezalarına ilişkin taraf devletlere geniş bir takdir

hakkı tanırken, ziyaretçi kabul etme hakkının engellendiği hallerde

bu yaklaşımından uzaklaşmaktadır. Bu noktada Mahkeme, Avrupa

Cezaevleri Kurulu’nun 60/4 maddesi uyarınca hiçbir cezanın aileyle

olan iletişim üzerine konulacak genel bir yasağı kapsamayacağı ilke-

sini benimsemektedir. Ayrıca, Mahkeme bu ilkenin normatif temelle-

rinin iç hukukta açık ve ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesi gerektiği

kanaatindedir.

GenelziyaretyasağıkonulamayacağınailişkinolarakMahkeme’nin

bakış açısını Gülmez/Türkiye kararı

ortaya koyabilecek niteliktedir.

Cezaevi disiplin kurulu, başvuranın cezaevine ait mallara zarar ver-

diği gerekçesiyle mahkûmun toplamda yaklaşık bir yıl boyunca ziya-

retçi kabul etmesini yasaklamıştır. AİHM, yürürlükte olduğu tarihteki

haliyle başvuru konusu cezaya dayanak teşkil eden Tüzüğün, uygu-

layıcılara çok geniş bir takdir alanı bıraktığını ve yetkili makamların

başvuranın aile hayatına yaptıkları haksız müdahaleye karşı yerinde

Veli Özer Özbek, s.134

Gülmez/Türkiye, Baş. No. 16330/02, 20.05.2008