sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Selami ER / Halil İbrahim DURSUN

423

Kararda AİHM’in bu aşamada görevinin, başvuranın davasının

“makul bir süre”

içerisinde tamamlanıp tamamlanmadığını tespit etmek

amacıyla yargılamanın süresinin bütünü ele alındığında, bu sürenin

Sözleşme’nin 6. maddesinin 1. fıkrasına uygunluğunu doğrulamakla

sınırlı kaldığı, esasen ulusal mahkemelerin yasal süreye riayetlerine

ilişkin yerel mevzuatı nasıl yorumladıklarını ve uyguladıklarını de-

netlemenin AİHM’in görevi olmadığı, bu görevi yerine getirmenin ön-

celikle ulusal mahkemelere düştüğü ifade edilmiştir.

Bu bağlamda kararda, yargılama süresinin makul niteliğinin,

davanın koşullarına, mahkemenin içtihadı tarafından kabul edilen

kriterlere, özellikle davanın karmaşıklığına, başvuran ile yetkili ma-

kamların tutumuna ve ilgililer için ihtilaf konusu davanın içeriğine

bakılarak değerlendirildiği yönündeki genel ilke tekrar edilerek iade

istemiyle açılan davanın 1 yıl 5 ay sürmesini makul olarak değerlen-

dirilmiş ve İş Kanununun 20. maddesinde öngörülen süreleri makul

süre garantisi içinde değerlendirmeyerek başvuruyu açıkça dayanak-

tan yoksun bulunmuş ve kabul edilemezlik kararı verilmiştir.

1 yıl 2 ay kadar süren benzer bir başvuruda

da AİHM, makul

süre garantisinin ihlal edilmediği sonucuna vararak başvuruyu açık-

ça dayanaktan yoksun bulmuştur.

Önüne gelen davalarda AİHM, makul sürede yargılanma hak-

kının ihlal edilip edilmediğinin tespiti için, davanın karmaşıklığına,

başvuran ile yetkili makamların tutumuna ve başvuranın neleri yi-

tirebileceğine bakacağını belirtmiş ve iş kanununda öngörülen söz

konusu sürelerin bu tespit için bir kriter olmayacağını kabul etmiştir.

Yani söz konusu sürelerin makul sürede yargılanma hakkını sağla-

maya yardım etmek gibi asil bir amacı olsa da, AİHM bu süreleri ölçü

alarak makullük testinde değerlendirmeye almamaktadır.

Bu yaklaşım, AİHS’in daha çok asgari standartlar getirdiği

AİHS’in 53. maddesinde ifade edilen “

Sözleşme hükümlerinden hiçbiri,

AİHM, Çalık-Türkiye Davası, Başvuru no:3675/07, karar tarihi: 31/08/2010,

AİHM, Dildirim-Türkiye Davası, Başvuru no:42927/10, karar tarihi: 12/03/2013

Douwe Korff, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. Maddesinin Uygulanması-

na İlişkin Kılavuz Kitap –Yaşam Hakkı-, Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitabı,

No:8, s.5