sayi115

Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilmek için Öngörülen Koşullar

434

C. Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilmek İçin Öngörülen

Koşullar

Kıdem Tazminatı işçinin lehine olan bir tazminat türü olsa da, iş-

çinin bunu elde edebilmesi için bazı gereken koşulları sağlaması ge-

rekmektedir. Bu koşulları sıralanmıştır.

ñ İş Sözleşmesi’nin varlığı

; Herşeyden önce, kıdem tazmina-

tından söz edebilmemiz için işçinin 4857 sayılı İş Kanunu’na göre

geçerli sayılan bir iş sözleşmesi ile çalışmış olması ve sözleşmenin

aynı kanunun 4. maddesinde sayılan istisnalar ile Borçlar Kanunu

kapsamındaki diğer çalışmalar kapsamına dahil olmaması gerekir.

Yeri gelmişken uygulamada sık olarak karşılaşılan, işçinin çalışma-

larının bir kısmının İş Kanunu kapsamında olmayıp geriye kalan

kısmının iş kanunu kapsamına girmesinden kaynaklanan soruna

kısaca değinecek olursak; burada işçinin kıdem tazminatı hak etmesi

için hesaplanacak çalışma süresinin, bu sürenin işçinin 4857 sayılı İş

Kanunu kapsamına giren ve istisnalara dahil olmayan çalışmaları

dikkate alınarak hesaplanması gerekmektedir. Bu hususu bir örnekle

açıklayacak olursak; “ İş Kanunu’nun 4. maddesinde sayılan istisna-

lar arasına giren, 50 ve daha az işçi çalıştıran tarım işyerlerinde işçi

kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, işçi sayısı 50’den fazla

olursa, bu durum istisna kapsamında olmayacağından işçi artık kı-

dem tazminatına hak kazanabilecektir. Dolayısıyla işe başlama tari-

hinde işçi sayısının 50’den az olduğu bir tarım işletmesi işçisinin, işçi

sayısının 50’den fazla olmasından sonra en az bir yıllık geçen süreler

için kıdem tazminatı talep etmesi mümkün olacaktır. Ancak; istisna

kapsamındaki çalışmaları hesaba katılmayacak ve o süreler için kı-

dem tazminatı talebi olamayacaktır.

ñ En Az Tam Bir Yıl Çalışma Şartı

; İşçinin kıdem tazminatına

hak kazanabilmesi için ilk olarak en az 1 yıl süreyle aynı işverenin

yanında çalışmış olması gerekmektedir. Bu süreye tatil vs. dahil iken,

grev/lokavt

nedeniyle sözleşmenin askıda olduğu süreler dahil değil-

dir. Daha önceden de belirttiğimiz gibi, kıdem tazminatı kanunumuza

girdiğinde toplamda çalışılmış olması gereken asgari süre 5 yıl iken,

sonraları 3 yıla ve şuan ki duruma göre 1 yıla kadar indirilmiştir.

Uğur Ocak, İşçilikAlacakları, Ankara 2013, s. 451. 9. HD. 2009/23116 E. 2011/41322

K. 27.10.2011