sayi115

Kıdem Tazminatına Hak Kazanabilmek için Öngörülen Koşullar

444

olduğu işe orantılı olarak katkı sağlayan ve süreklilik arz eden ücretle-

rin kıdem tazminatına esas teşkil edecek olan aylık ücretin hesaplan-

masında göz önünde bulundurulması; işçi haklarının korunması ve

kıdem tazminatının var oluş amacı göz önünde bulundurulduğunda,

bu konudaki yerleşik uygulama yerindedir. Diğer taraftan söz konu-

su tazminatın hesaplanmasında, esas teşkil edecek ücrete eklenmeyen

bir takım ücret ve yardımlarda söz konusudur. Bunlara da kısaca de-

ğinilecek olursa; doğum, evlenme, hastalık ve ölüm yardımı, seyahat

primi, yolluk, işyerinde kullanması için verilen; eldiven, baret, kıyafet

gibi yardımlardır. Ücret eklerinden söz ettikten sonra, kanun koyucu-

nun kıdem tazminatına getirmiş olduğu tavan sınırlamasına değin-

memiz gerekecektir. Bu sınır; 1475 Sayılı İş Kanununun 14 üncü mad-

desinin 13 üncü fıkrasında kaleme alınmıştır. Buna göre; bu Kanuna

tabi işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet

memuruna ödenecek olan bir hizmet yılına ait azami emeklilik ik-

ramiyesi meblağını aşamayacaktır. Aşması halinde işçiye en yüksek

devlet memuruna ödenecek olan bir hizmet yılına ait azami emeklilik

ikramiyesi meblağı üzerinden ödeme yapılacaktır. Hesaplanan kıdem

tazminat miktarından da sadece damga vergisi kesilecektir.

Sonuç olarak kıdem tazminatı;

Kıdeme esas olan yıl sayısı ile son ücret esas alınarak hesaplanan

30 günlük brüt ücretin çarpılmasına, artan ay sayısının on ikiye bö-

lünerek, son ücret esas alınarak hesaplanan 30 günlük brüt ücret ile

çarpılması çıkan sonuç ile artan gün sayısının üç yüz altmış beşe bö-

lünerek son ücret esas alınarak hesaplanan 30 günlük brüt ücret ile

çarpılması sonucunun eklenmesiyle ortaya çıkan rakamdan yüzde

6’lık Damga Vergisi’nin kesintisinin yapılmasıyla hesaplanır. Ancak;

yukarıdaki hesaplama sonucu ortaya çıkan kıdem tazminatı tutarının

yıllık miktarı, en yüksek devlet memuruna ödenecek olan bir hizmet

yılına ait azami emeklilik ikramiyesi tutarını aşarsa, söz konusu mik-

tar ödenecektir.

*Zamanaşımı ve Faiz

Bir maddi hukuk kurumu olmayıp, mevcut bir hakkın talep edi-

lebilmesini ortadan kaldıran zamanaşımı, şüphesiz borçlu açısından

07.10.1998, 1998/9-622 E.,1998/681 K. Kanunum Mevzuat-İçtihat Bilgi Bankası

Günay, s.172