sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Ömer ÖMEROĞLU

biçiminde tespit edilmiş olmasını ferden belirleme saymaktadır

. Dü-

şüncemizce de, kalabalık arasında varlığının diğer kişilerden ayırma-

ya yeterli bulgular elde edilen kişi, ferden belli olmuş sayılmalıdır. Bu

kişiye suç isnadı yapılabilir

. Ancak ferden belirleme yetmez, ferden

belirli olan kişinin kimliğinin de tespit edilmesi gerekir. Ferden bel-

li olma, kimlik belirlemenin ilk aşamasıdır. Ferden belli olan şahsın

kimliğinin belirlenmesine geçilecektir.

Kimlik konusunda birçok farklı tanım biçimi bulunmaktadır. Hu-

kuksal ve adli açıdan bakıldığında kimlik; kişinin adı, soyadı, anne ve

baba adı, doğum yeri ve tarihi ile nüfusa kayıtlı olduğu yeri gösteren

bilgi kümesini ifade etmektedir

. PVSK’nun 4. maddesi gereği kolluk

birimleri, genel kolluk görevinin ifası anlamında kimlik sorabilirler.

Kimlik sorulan kişi, geçerli bir kimlik belgesi göstermek ya da kim-

liğini doğru biçimde açıklamak zorundadır. Kimlik belgesi taşıma-

mak suç değildir, ancak kimliğini bildirmemek fiili kabahat sayılmış

ve Kabahatler Kanunu’nun 40. maddesinde yaptırıma bağlanmıştır

Hukuk düzenince yaptırıma bağlanmış bir fiil hukuka uygun sayıla-

maz. Öyle ise, kimlik bildirmeme hukuka uygun bir eylem tarzı de-

ğildir. Düşüncemizce çok haklı bir mazerete dayalı olmadıkça kimlik

bildirmeme, etik de sayılamaz. Kimliğini bildirmeyen kişinin niyeti

toplumsal davranış normları tarafından sorgulanacak ve kınanacak-

tır. Şüphelinin ve sanığın kimliği hakkında beyanda bulunması ve bu

beyanın doğru olması kendisine yüklenilmiş bir ödevdir

. Buna rağ-

men kişi kimliğini bildirmeyebilir. Doktrinde kimliğe ilişkin bilgile-

rin verilmesinin gerçekte esasa ilişkin açıklama yapmak veya kendini

suçlamak anlamına geldiği olaylarda kimlik bildirme zorunluluğuna

Erdener Yurtcan, Ceza Yargılaması Hukuku, İstanbul 1994, Alfa Yayını. s.137.

Kunter, s.410.

Ziyaettin Kaygusuz, “Kimlik Sorma ve Kimlik Tespiti”,

Polis Bilimleri Dergisi,

Ankara 2008, C:10, S:1,s.86.

Daha geniş açıklama için bkz. Erdağ, Ali İhsan,Kolluğun Durdurma ve Kimlik

Sorma Yetkisi (PVSK madde 4/A),

Ankara Barosu Dergisi,

Ankara 2010, Y:68, S:4,

s.46.

Nurullah Kunter /Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı

Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku”, İstanbul 2008, Beta Yayını, s.500 vd,

Kocaoğlu, Serhat Sinan, “Susma Hakkı”,

Ankara Barosu Dergisi,

Ankara 2011, S:1,

s.49.