sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Ömer ÖMEROĞLU

Ayrıca fizik kimliğin tespiti için şüpheli ve sanığın fiziken var olması

gerektiğine göre, diyeceklerinin sorulması da düşüncemizce zorun-

luluktur. Hazır olan yani fiziken mevcut bulunan şüpheli ve sanığa,

uygulanmasına kendisi neden olsa bile, hürriyeti sınırlayıcı mahiyet-

teki bu tedbirin tali muhakemesinde diyeceklerinin sorulması gerekir.

Aksi halde bireye savunma hakkı verilmeden özgürlüğü kısıtlanmış

olur. Kaldı ki, şüpheli ve sanığın bu konuda söyleyebilecekleri fizik

kimliğinin tespiti muhakemesini konusuz ve anlamsız bırakabilir. Ör-

neğin, sanığın bir başka mahkemece fizik kimliği belirlenmiş olabilir

ve sanık bunu söyleyebilir. Bu durumda yeni bir fizik kimliği tespiti

işlemine gerek kalmayacaktır. Mahkeme, usul ekonomisi ve maslahata

uygunluk ilkelerinden hareketle diğer mahkemenin fizik kimliğinin

tespiti kararından yararlanabilir.

Karar kim tarafından verilirse verilsin, gerekçe taşımalıdır. Gerek-

çe, özellikle, makul şüphenin neden ve nasıl oluştuğunu ve bu tedbire

başvurmanın haklılığını göstermelidir. Uygulamada bu konuda alınan

kararların, çoğu zaman gerekçe içermediği görülmektedir. Koruma

tedbirlerinin alınması ve uygulanması, tazminat sorumluluğu doğu-

rabileceğinden, bir koruma tedbiri niteliğinde değerlendirdiğimiz fi-

zik kimlik tespitine yönelik kararın gerekçe taşıması ve bu gerekçenin

tedbiri haklı kılması düşüncemizce zorunlu olmalıdır. Ayrıca doktrin-

de de belirtildiği üzere, koruma tedbiri talepleri, kararları ve bu karar-

ların uygulanmaları ile ilgili olarak şekil ve esas bakımından huku-

ka uygunluk denetiminin yapılabilmesi, şüpheli ve sanık haklarının

korunması açısından çok önemlidir

. Bu önem başlı başına gerekçeyi

haklı kılar. Bundan da öte, kararların gerekçe taşıması CMK’nun 34.

maddesinin emredici hükmüdür.

VIII) ŞÜPHELİ ve SANIĞIN FİZİK KİMLİK TESPİTİ

KARARININ KAPSAMI ve YERİNE GETİRİLMESİ:

1)Kapsam:

Fizik kimliğin tespiti kararı, şüpheli ve sanığın fotoğrafının çekil-

mesi, eşkalinin belirlenmesi, beden ölçülerinin çıkartılması, parmak,

Şen, Ersan, “Ceza Yargılaması Süreci”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi,

Ankara 2011,

S:97, s.281.