sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Ömer ÖMEROĞLU

bu konuda bir talepte bulunup bulunamayacağıdır. Çünkü CMK’nun

81. maddesi kovuşturma safhasında da savcıyı görevlendirmiş gibi bir

düzenleme taşımaktadır. Daha önce de belirttiğimiz üzere kovuştur-

manın merkezi, icra alanı mahkemedir Çok, kendi içerisinde azı da

içerir. Bu nedenle kovuşturma aşamasında savcıya tanınmış olan fizik

kimliğin tespiti konusunda mahkemenin evleviyyetle yetkili olduğu

kabul edilmelidir. Bu durumda kovuşturma evresinde savcının mah-

kemeden şüphelinin fizik kimlik tespitini isteyebileceği de kabul edil-

melidir.

Fizik kimliğin tespitine ilişkin tali ceza muhakemesi ister savcı,

ister hakim, isterse mahkeme tarafından yürütülsün asıl ceza muha-

kemesine dair ilke ve kurallara göre yürütülecektir. Kim tarafından

yürütülürse yürütülsün, tali muhakeme sonucu ulaşılan hüküm bir

karar şeklinde ortaya çıkmalıdır. Tali muhakeme süreci de, bir mu-

hakeme türüdür ve işbirliği ile elbirliği içerisinde varılacak kolektif

sonuç bir karar ile ifade bulmalıdır. Bu muhakeme sürecinin doğasın-

dan kaynaklanan bir zorunluluktur. İlgililer ulaşılan sonucu bilmeli

ve anlayabilmelidir. Karar sürecin yargısal denetimini de mümkün

kılacaktır. Burada denilebilir ki, savcının bu konudaki kararına kar-

şı yargısal denetim yolu yoktur; bu nedenle savcının ulaştığı sonucu

karar şeklinde açıklaması anlamsız ve gereksizdir. Oysa bu düşünce

doğru sayılamaz. Öncelikle belirtmeliyiz ki, fizik kimliğin tespiti bir

koruma tedbiridir ve ilgililerin koruma tedbirlerinin uygulanmasın-

dan doğan kimi zararlardan dolayı tazminat isteme hakları vardır

Bireylerin bu haklarını gereği gibi kullanabilmeleri için kendilerine

bir karar ulaştırılması doğru olacaktır. Ayrıca hukukun genel kuralla-

rı, bireylerin, haklarında başlatılan bir sürecin nasıl sonuçlandığından

bilgili olmaları, sürecin sonucunu öğrenebilmelerini zorunlu kılmak-

tadır. Öyleyse savcı tarafından da yürütülse, fizik kimliğin tespiti sü-

reci sonunda oluşacak hükmün bir karar şeklinde açıklanması doğru

olacaktır. Uygulamada, savcılar kolluk tarafından gelen taleplerin altı-

na “uygundur” şeklinde bir ibare yazmakla yetinmekte, bazen bu yola

da gitmeyerek kolluk birimlerine fizik kimliği tespiti yapılmasına iliş-

kin sözlü ya da yazılı talimat göndermektedir. Düşüncemizce kim ta-

Bkz. Şerafettin,Elmacı “Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat İstemenin

Koşulları”,

Adalet Dergisi,

Ankara 2013, S:46, s.274 vd.