sayi115

Ceza Muhakemesinde Şüpheli ve Sanığın Fizik Kimlik Tespiti

landırmak gerekir

. Savcı tarafından yapılması bir işlemin muhakeme

işlemi olmak niteliğini değiştirmeyecektir. Ceza muhakemesi süreci

hem soruşturma hem de kovuşturma evresini içeren bir süreçtir ve

bu süreç savcılık işlemlerini de kapsayan bir mahiyete sahiptir. Bu ne-

denle daha çok dava sürecini ifade edebilir biçimde yorumlanabilen

ceza yargılaması terimi yerine ceza muhakemesi terimini kullanmak

düşüncemizce daha doğru olacaktır.

Asıl ceza muhakemesi için geçerli ana ilkeler, tali ceza muhake-

mesi için de geçerli olacaktır

. Tali muhakeme süreci, ihbar veya ta-

lep üzerine ya da re’sen başlayacaktır. Savcı, mahkeme ya da yetkili

olduğu yukarıdaki açıklamalarımıza göre kabul edilebilecek hakim,

ihbar veya talep üzerine ya da re’sen fizik kimliğin tespiti konusun-

daki tali muhakeme sürecini başlatacaktır. Fizik kimliğin tespitine

yönelik tali muhakeme süreci, genellikle kolluk birimlerinden gelen

ihbar ve taleplerle başlamaktadır. Konumu ve yetkisi itibarıyla şüphe-

linin kimliği konusundaki tereddütleri, ilk başta kolluğun yaşaması

doğaldır ve doğal olarak bu konudaki ihbar ve talepler ilk önce kolluk

birimlerinden gelmektedir. Fakat, suçtan zarar gören ve mağdur da

böyle bir talepte bulunabilecektir. Vatandaşlık hakkının kullanılması

anlamında muhakeme süreciyle ilgili olmayan kişiler de bu konuda

ihbarda bulunabilecektir. Örneğin mahallesindeki kendisine ait olma-

yan evden hırsızlık yapılan komşu, şüphelinin gerçek kimliğini kul-

lanmadığı ihbarında bulunabilecektir. Bu konudaki tali muhakemeyi

yürütecek merci re’sen de, süreci başlatabilecektir. Savcının ifadesini

aldığı şüphelinin kimliği bildirilen kişi olmadığını anlaması veya bu

konuda makul şüpheye ulaşması halinde fizik kimlik tespitine dair

tali muhakeme süreci devreye girecektir. Aynı şey mahkeme açısın-

dan da geçerlidir. Mahkeme re’sen duyduğu makul kuşku üzerine fi-

zik kimliğin tespiti tali muhakemesinin gerekliliğine karar verebilir.

Katılan da mahkemeden bu yönde bir talepte bulunabilir. Burada kar-

şılaşılabilecek bir sorun savcının kovuşturma evresinde mahkemeden

Hakan Karakehya, “Türk Ceza Muhakemesinde Sanığın Dosya İnceleme Hakkı”,

Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Erzincan 2007,

C: XI, S: 3-4.s.132,

Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul 2006, Beta

Yayını,s.538.

Metin Feyzioğlu,“Yasama Dokunulmazlığı Üzerine Düşünceler”, Prof. Dr. Çetin

Özek Armağanı, İstanbul 2004, Galatasaray Üniversitesi Yayını, s.397 vd, dpn. 19.