136 / 449
İDARENİN SOSYAL RİSK SORUMLULUĞUNDA
İLLİYET BAĞI MESELESİ
LE PROBLEME DE LIEN DE CAUSALITE POUR LA
RESPONSABILITE DE L’ADMINISTRATION
EN FONCTION DE RISQUE SOCIAL
Hayrettin YILDIZ
*
Özet:
İdarenin sorumluluğunu belirleyen ilkeler başlıca hiz-
met kusuru, risk ilkesi ve kamu külfetleri karşısında eşitlik ilkesi iken
bunların yanında üçüncü bir kusursuz sorumluluk uygulaması olan
“sosyal risk” ilkesi de sayılmaktadır. Sosyal risk öğreti ve yargı ta-
rafından, birlikte yaşamın sonucu olan toplumsal kargaşa, savaş ve
terör olayları sırasında zarara uğrayan üçüncü kişilerin zararlarını taz-
min için öngörülen ilke olarak tanımlanmaktadır. Ancak bu ilke diğer
sorumluluk hallerinden farklı olarak, davranış ile zarar arasında bir
bağ kurmamakta, illiyet bağı olmadan sorumluluğa yol açmaktadır.
Danıştay kararlarında nedensellik bağının aranmaması doktrin tara-
fından sert bir şekilde eleştirilmiş olduğu gibi, söz konusu içtihadı
özveriyle kabul etmiş hatta kapsamının genişletilmesini önermekte
olanlar da vardır. İlliyet bağının hukukta sorumluluğun temeli olduğu
göz önüne alındığında, tartışmaların ileride yoğun bir biçimde süre-
ceği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler:
İdarenin Hukuki Sorumluluğu, Hizmet Ku-
suru, Risk İlkesi, Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi, Sosyal Risk
İlkesi
Resume:
Malgré que les principes déterminants la
responsabilité de l’administration sont la “faute de service”, le
“principe de risque” et l” égalité devant les charges publiques”, une
troisième application de la responsabilité sans faute dénommé le
“risque social” se compte dans cette division. Le risque social est
défini par la doctrine et par la justice administrative comme un prin-
cipe trouvant son application pour les préjudices causés aux tiers
à l’occasion d’attroupements et de rassemblements, de guerres
et d’actes terroristes. Pourtant ce principe, à la différence des aut-
res, ne construit pas un lien immédiat entre le fait et le préjudice,
et implique une responsabilité sans avoir à chercher un lien de
causalité. Bien que certains juristes critiquent sévèrement la jurisp-
rudence du Conseil d’Etat de la Turquie, qui ne cherche pas un lien
de causalité pour les faits porteurs de risque social, d’autres juristes
1
*
Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi/ Uludağ Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Doktora Öğrencisi