TBB Dergisi 116.Sayı

TBB Dergisi 2016 (116)

Hayrettin YILDIZ

141

gelen zarardan sorumlu tutulmaktadırlar. Yani sonucu meydana ge-

tiren şartlardan herhangi birini gerçekleştiren şahıs, yalnız bu şartı

gerçekleştirmiş olması hasebiyle zararlı sonuçtan sorumlu olur

Sonuç olarak, şart teorisi zarara neden olan bütün fiilleri neticeden

sorumlu tutmakta ve adaletsiz bir sonuca vücut vermektedir. Bu yüz-

den de mantıki illiyet bağının veya şart teorisinin meydana getirdiği

ölçüsüzlüğü ve adil olmayan sonuçları bertaraf etmek adına doktrinde

ve yargı içtihatlarında hakim görüş “uygun illiyet bağı”nın aranması

yolundadır

2. Uygun İlliyet Bağı Teorisi

Sorumluluğu artırıcı etki yapan ve ölçüsüz olarak nitelendirilebi-

lecek şart teorisinin adaleti sağlamak konusunda ihtiyaca cevap ver-

memesinden dolayı uygun illiyet bağı teorisi benimsenmiştir. Olayla-

rın normal akışı ve hayat tecrübelerine göre niteliği itibariyle sonucu

meydana getirmeye genel olarak elverişli olan veya olayın gerçekleş-

me ihtimalini objektif olarak artırmış bulunan “sebep” ile söz konusu

sonuç arasındaki bağa uygun illiyet bağı (

causalité adéquate

, adäquate

Verursachung = der adäquate Kausalzusammenhang) denir

. Teoriye

göre, sonuca etki eden ve onun gerçekleşmesine neden olan şart, so-

nucu genel olarak meydana getirmeye elverişli ise sebep ile sonuç ara-

sında uygun illiyet bağının varlığından söz edilebilir

. Yani sonucun

oluşmasına dolaylı olarak katkıda bulunan bütün şartlar değil, yalnız-

ca hayatın doğal akışı ve yaşam tecrübelerine uygun sonucu doğuran

sebepler sorumluluğun tayininde rol oynamaktadır. Burada gözden

kaçırılmaması gereken husus, önemli olan failin sonucu öngörebilme-

si değil, fiilin olayların normal akışına göre objektif olarak zararlı so-

nucu meydana getirmeye elverişli olup olmamasıdır

Eren, Borçlar Hukuku, op.cit, s. 490.

Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, op.cit, s. 248; Oğuzman ve Öz, Borçlar Hu-

kuku, op.cit, s. 519; Eren, ...Uygun İlliyet Bağı Teorisi, op.cit, s. 49; İlgili Yargıtay

Kararı: 4. HD. 16/02/1998, E. 1997/8707, K. 1998/444, YKD, Cilt 24, s. 5, Mayıs 1998,

ss. 664-666 (Nakleden- Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, op.cit, s. 249); Ayrı-

ca Metin Günday, İdare Hukuku, İmaj Yayınları, 10. Baskı, 2011 Ankara, s. 384.

Oğuzman ve Öz, Borçlar Hukuku, op.cit, s. 519; Eren, ...Uygun İlliyet Bağı Teorisi,

op.cit, s. 51.

Oğuzman ve Öz, Borçlar Hukuku, op.cit, s. 519.

Ibid.