291 / 453
Kredi Kartı Üyelik Aidatı Hakkında Bir Yüksek Mahkeme Kararı İncelemesi
290
hine satın alma gücü sağlamak amacıyla bir üçüncü kişiye karşı borç
altına girerek kart hamilinin yapacağı mal yahut hizmet alımlarının
bedellerini ödemeyi yüklenmek suretiyle gayrinakdî bir kredi olanağı
yaratmaktadır.
11
Keza Yargıtay kararlarında da, kart çıkaran kurulu-
şun kart hamiline, üçüncü kişiye ödeme yapacağı hususunda garanti
verdiği saptamasında bulunularak üstlenilen risk dolaylı şekilde ifade
edilmiştir.
12
Kanaatimizce, kart çıkaran kuruluşun üstlenmiş olduğu
risk ve maliyet çerçevesinde bir ücret talebinde bulunması yerinde
olup, sonraki süreçte ilgili kanun hükümleri dikkate alınmak sure-
tiyle, mezkûr ücret talebinin tek taraflı düzenlenen kredi kartı üyelik
sözleşmesinde ileri sürülmesinin hukuka uygun olup olmadığı mese-
lesi ele alınacaktır.
İncelemeye konu karar açısından, kredi kartı sahibi tüketici ile
kredi kartını çıkaran kuruluş olan banka arasında akdedilen sözleş-
meye tüketici kredisine ilişkin hükümlerin uygulanması söz konusu
olmakla birlikte, kararda da değinildiği üzere, işbu sözleşme sürekli
edim içeren ve karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmedir. Bu çerçeve-
de kredi kartı sözleşmesinden kaynaklanan hukuki uyuşmazlığın çö-
zümüne ilişkin olarak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında
Kanun’un hükümleri ile bu kanuna nazaran sonraki yürürlük tarihli
genel kanun niteliğindeki 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun genel
işlem şartlarına ilişkin hükümleri uygulama alanı bulacaktır.
13
“Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları, kontrgarantiler, kefa-
letler, aval, ciro, kabul gibi gayrinakdî krediler ve bu niteliği haiz taahhütler, satın
alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak suretiyle
ya da herhangi bir şekil ve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli satışından
doğan alacaklar, vadesi geçmiş nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte tahsil
edilmemiş faizler, gayrinakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo
işlemlerinden alacaklar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer
sözleşmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve Kurulca kredi olarak
kabul edilen işlemler izlendikleri hesaba bakılmaksızın bu Kanun uygulamasında
kredi sayılır. “
11
Kuntlap, s. 278, Şener, s. 361.
12
“Öbür yandan banka provizyon almak suretiyle ya da belli limit altındaki miktar-
lar için işyeriyle yaptığı anlaşma suretiyle provizyon istemeksizin ödemeleri gü-
vence altına almaktadır. Bir başka deyişle, müşteriye karşı garanti etmektedir” 19.
HD., 12.07.1994, 1993/6656, 1994/7631
(www.legalbank.net); “Banka ile müşterisi
arasındaki ilişkide, banka provizyon almak suretiyle ya da olaya özgü 400.000 lira
altında işyerleriyle yaptığı anlaşma uyarınca provizyon istenmesine gerek olmadan
ödemeleri güvence altına almaktadır. Bir başka deyişle ödemeyi müşteriye karşı ga-
ranti etmektedir” 19. HD., 02.06.1994, 1993/5800, 1994/5618
(www.legalbank.net).
13
Önceki yürürlük tarihli özel yasa ile sonraki yürürlük tarihli genel yasa arasında