292 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Doğukan ALGAN
291
B. 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA
KANUN ve 6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU
ÇERÇEVESİNDE KONUNUN İNCELENMESİ
1.Kredi Kartı Aidatı Talebinin İltihakî Sözleşmeler,
Standart Sözleşmeler, Genel İşlem Koşulları ve Haksız Şart
Kapsamında Değerlendirilmesi
a. Genel Olarak
Özel hukuk çatısı altında akdedilen sözleşmelerde irade serbestîsi
prensibi hâkim olmakla birlikte, bu serbesti Türk Borçlar Kanunu’nun
27. maddesi
14
çerçevesinde değerlendirilmektedir. Diğer bir deyişle
sözleşme özgürlüğü her ne kadar hâkim prensip addediliyor olsa da,
söz konusu özgürlüğün tek taraflı olarak kullanıldığı durumlar da
mevcuttur. Nitekim istisnaî kanun hükümleri, iltihakî sözleşmeler,
standart sözleşmeler ve genel işlem koşulları bu durumlar dâhilinde
yer almaktadır.
Sözleşme özgürlüğünün temelinde tarafların iradesinin serbestçe
oluşması amaçlanmakta ve bu minvalde sözleşmenin hükümlerinin
taraflarca tartışılarak tayin edildiği varsayımında bulunulmaktadır.
Ancak sosyal yaşantıda genellikle, sözleşme hükümleri taraflardan
birinin önceden belirlemesi suretiyle ortaya konmakta ve sözleşme öz-
gürlüğü ortadan kaldırılmaktadır. Bu sebeple iltihakî sözleşme, stan-
dart sözleşme ve genel işlem koşulu ile haksız şart kavramlarının ta-
nımlanmasını takiben, aralarındaki nüans izah edilmeye çalışılarak,
inceleme konusu kararın gerekçesi irdelenecektir.
bir çelişkinin bulunması durumunda önceki özel yasa, sonraki genel yasayı yürür-
lükten kaldırmayacaktır. Böylece, sonraki genel yasanın kurallarının düzenlediği
hususlarda bu yasa uygulanacaktır. Ancak sonraki genel yasanın düzenlemediği
ve düzenlediği hususlara aykırılık oluşturmayan konularda, önceki özel yasanın
uygulanmasına devam edilecektir. Bu çerçevede sonraki genel yasanın bünyesin-
de o konuya ilişkin özel bir kural olup olmadığına dikkat edilmesi gerekir. Keza
sonraki genel yasa o konuya ilişkin olarak özel bir kural içeriyorsa, bu kural önce-
ki özel yasa hükmüne nazaran öncelikle uygulanacaktır.
14
Türk Borçlar Kanunu’nun 27. maddesinin 1. fıkrasında şu ifadelere yer verilmiştir:
“Kanunun emredici hükümlerine, ahlâka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı
veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür.”