359 / 453
İş Hukukunda Şua İzin Alacağı Üzerine Yargıtay Kararları Işığında Genel Bir Değerlendirme
358
yapılması halinde, 45 saate kadar yapılan çalışma fazla sürelerle çalış-
ma, 45 saatten sonraki çalışmalar ise fazla çalışma olarak değerlendiri-
lecektir. Bu durumda fazla sürelerle çalışma halinde her bir saat fazla
çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen
miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenecektir(İş Kanunu
md. 41/3).
32
45 saatten fazla çalışma yapılması halinde de her bir saat
fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına
düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenecektir(İş Ka-
nunu md. 41/2).
Maddeye yeni ek düzenlemeler getirilmiştir. Buna göre zorunlu
bir halin olması(İş Kanunu md. 42) veya seferberlik gibi olağanüstü
hallerin varlığı(İş Kanunu md. 43) halleri dışında yer altında maden
işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamayacaktır.
Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, 42 ve 43. maddede
belirtilen hallerde dahi haftalık otuz altı saati aşan her bir saat fazla
çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına dü-
şen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle
ödenecektir(İş Kanunu md. 41/9-10).
Fazla çalışmayı belirlemek için öngörülen çalışma süreleri İş Ka-
nunu 63. maddede düzenlenmiştir:
“Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi ka-
rarlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçü-
de bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için yer altın-
daki çalışma süresi; haftada en çok otuz altı saat olup günlük altı saatten fazla
olamaz.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haf-
tanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde
dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma
süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş
sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir”
.
Buna göre, denkleştirme esası öngörülse bile işçinin günlük ça-
lışma süresi hiçbir şekilde 11 saati aşamayacaktır. Aksi halde 11 saa-
32
Süzek s.812