85 / 453
Torba Yasalar ve Yasama Sürecindeki İçtüzük İhlallerinin Şekil Denetimi Sorunu
84
Gerçekten, hem 148’inci ve hem de 150’nci maddelerde “şekil dene-
timinden” söz edilmekte olması ikiliktir.
Fakat ortaya çıkan ikiliğin nedeni ne olursa olsun; her iki madde-
nin birbirinden farklı durumları amaçladığı ve anlattığı tartışmasızdır.
Yasaların sadece şekil denetimi söz konusu olduğunda 148’inci madde,
şekil ve esas birlikte dava edildiğinde 150’nci madde uygulanmalıdır.
Böylece; şekil ve esas bakımından birlikte ele alındığı dava süreç-
lerinde;
- Dava açma süresinin 10 gün yerine 60 gün olarak uygulanması-
nın,
- Şekil bozukluğu iddialarının da “Son oylamanın öngörülen ço-
ğunlukla yapılmış olup olmadığı ile sınırlı olmadığının,
Kabulü mümkün görünmektedir.
c) Yasa Tasarılarına Komisyonlarda Eklemeler Yapılması “Esas”
Yönünden Denetime Tabi Tutulabilir mi?
Yasa tasarılarına Komisyonlarda eklemeler yapılmasının; yalnızca
içtüzüğün “şekle ilişkin” kurallarının ihlali anlamına gelmediği; bu-
nun “Kanun teklif etmeye yetkili olmayanların kanun teklif etmesi”
hali olduğu ve bu nedenle Anayasa’nın 88’inci maddesinin doğrudan
doğruya ihlali sayılarak “esas bakımından denetim” konusu olması
gerektiği de ileri sürülen görüşler arasındadır.
(Bu noktada şu hususu vurgulamakta yarar vardır ki; yasaların
“esas” dışında kalan aykırılık hallerini “şekil” ve “usul” olmak üzere
ikili bir ayrımda inceleyen ve içtüzük kurallarına aykırılık durumu-
nu “şekil” değil “usul” bozukluğu sayan görüşler vardır. Fakat; gerek
Anayasamızda, gerekse de Yüksek Mahkeme içtihatlarında bu konuda
ayrım gözetilmediği, içtüzük ihlallerinin “şekil” olarak tanımlandığı,
bozukluk-eksiklik sözcükleri arasında da anlam farkı gözetilmediği
açık olduğundan, biz de bu tartışmaya incelememizde yer vermedik.
(
44
)
44
Teziç’e göre usul eksiklikleri iptal davasına konu edilebilirken, şekil bozuklukla-
rında ilgili kanunun “yok hükmünde sayılması” gerekmektedir. İçtüzük kural-
larına aykırılık usul bozukluğunun, yasaların Resmi Gazetede yayımlanmamış
olması durumu ise şekil bozukluğunun örneklerindendir.