82 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Hıfzı DEVECİ
81
sinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, ikti-
dar ve ana muhalefet partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi
üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir. İktidarda birden
fazla siyasi partinin bulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını
en fazla üyeye sahip olan parti kullanır.”
Teziç,(
41
) konuya ilişkin olarak;
“148 ve 149’uncu maddelerde yazılı hükümler karşısında, bir kanunun
şekil denetimine bağlı olarak iptal edilebilme olasılığının hiç kalmadığının söy-
lenebileceğini, ancak 150’nci maddede şekil ve esas bakımından anayasaya ay-
kırılığa ilişkin iptal davaları düzenlenirken şekil denetimine de yer verildiği,
…….Esasa etkili olabilecek şekil bozuklukları olabileceği,
Bu açıdan, şekil denetimini sadece “son oylama” ile sınırlandırmanın ve
başka bozuklukları görmezden gelmenin, Anayasa’nın bağlayıcılığı ve üstün-
lüğü” ilkesiyle bağdaşmayacağı”
Şeklinde görüşler ileri sürmektedir.
Benzer görüşler, bazı Anayasa Mahkemesi Kararlarının “karşı oy-
larında” da karşımıza çıkmaktadır.
Bu görüşler şöyle özetlenebilir:
“Konu, dava açma hakkı, süre ve öngörülen yöntem açısından nev’i şah-
sına münhasır özel bir şekil denetimini düzenlediğinde kuşku bulunmayan
148. ve 149. maddelerdeki hükümler yanında; iptal davasıyla ilgili genel kura-
lı ortaya koyan 150. maddede açıkça; kanunların, kanun hükmündeki karar-
namelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli
madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddi-
asıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açılabileceği
hükmüne de yer verilmiştir.
Bahis konusu maddenin öngördüğü, şekil ve esas bakımından Anayasaya
aykırılık iddialarını birlikte içeren iptal davalarıyla ilgili genel şekil deneti-
minde, davanın konusu, dava açma hakkı, süre ve yöntem yönünden 148. ve
149. maddelerde yer alan sınırlamalar önemli ölçüde giderilerek; esası, özel-
likle yasama tasarrufunun oluşumunu ve sağlığını etkileyen, Anayasanın 88.
maddesine ve ilgili öteki maddelerine aykırı tüm şekil bozukluklarının, başka
bir anlatımla, örneğin, bir kanunun teklif edildiği tarihten kabul edildiği tarihe
41
Prof. Dr. Erdoğan Teziç, A.g.e.