184 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Tülay PARLAK
183
ği devam etmekte olan “Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk
Bildirgesi”nin konumuz ile doğrudan ilgili dört madde
45
bulunmak-
tadır.
Ayrıca 10.02.2006 tarihinde yürürlüğe giren TGC Dernek Tüzüğü
3. Maddede
46
ve 4. Madde/ (n) bendinde düzenlemeler bulunmaktadır;
ancak, TGC’nin resmi internet sitesinde
(www.tgc.org.tr) gerek üyeleri
gerekse üyesi olmayanlarını kapsayacak şekilde hiçbir istatistiki bilgi
bulunmadığı için yalan haberle ilgili TGC’nin vermiş olduğu ceza sa-
yılarına ulaşılamamıştır.
3. Basın Şeref Divan’ından sonra 06.02.1988 tarihinde resmen
kurulan Basın Konseyi
47
nin Vakfın Senedi 3. maddesinde belirtilen
amaçları arasında “…
kamuoyunun gerçekleri öğrenme hakkına bir aracı sa-
yarak, halkın gerçekleri öğrenme hakkına engellemeyi amaçlayan açık kapalı
sınırlamalarla savaşmanın…”
şeklindeki ifadeler ile halkın gerçekleri öğ-
renme hakkı gaye edinmiş olmakla beraber, mefhum-u muhalifinden
gazetecilerin yalan haber yapmalarının da önüne geçilmesinin temel
gayelerinden olduğu sonucuna varabiliriz. Aynı şekilde, Basın Konse-
yi Sözleşmesi 1. maddesinde
48
saymış olduğu iki temel amaçtan biri
45
Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi”nin E bendi/ 1. alt bent: “Hal-
kın bilgi edinme hakkı uyarınca, gazeteci, kendi açısından sonuçları ne olursa ol-
sun, gerçeklere ve doğrulara saygı duymak ve uymak zorundadır.”
E. bendi/4. alt bent: “Gazeteci; kaynağını bilmediği bilgi ve haberleri yayınlamaz;
kaynak açık olmadığında, yayınlamaya karar verdiği durumlarda da kamuoyuna
gerekli uyarıları yapmak zorundadır.”
E. bendi/4. alt bent “Gazeteci; temel bilgileri yok edemez, görmezlikten gelemez
ve metinlerle belgeleri değiştiremez, tahrif edemez. Yanlış, yanıltıcı ve tahrif edil-
miş yayın malzemesi kullanmaktan uzak durur.”
E. bendi/10. alt bent “Gazeteci, çalıntı, iftira, hakaret, lekeleme, saptırma, mani-
pülasyon, söylenti, dedikodu ve dayanaksız suçlamalardan kesinlikle uzak du-
rur.”
46
TGC Dernek Tüzüğü 3. madde “…halkın doğru haber alma ve gerçekleri öğrenme
hakkını… savunmak…” amaçları arasında sayılmıştır.
4. Madde/ (n) bendinde, “Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nde
belirlenen ilkelerle bağdaşmayan… aykırı hareket eden ve yaptıkları yayınlarla
bu maddede sayılan ilkeleri, Tüzük hükümlerini ihlal eden üyeleri Yönetim Kuru-
lu kararıyla yazılı olarak uyarmak, Onur Kuruluna sevk etmek; meslek ilkelerine
uymayan
yayın ve davranışlar için üyesi olmayan gazetecilere, yayıncılara ve ya-
yın organlarına karşı da uyarı görevi yapmak”(
http://www.tgc.org.tr/tgctuzuk.asp#, Erişim Tarihi: 06.02.2014)
47
Murat Özgen, a.g.e, s.224
48
http://www.basinkonseyi.org.tr/basin-konseyi-sozlesmesi,Erişim
Tarihi:
06.02.2014