TBB Dergisi 118.Sayı

Ulusal ve Uluslararası Yasal Düzenlemeler ile Basın Etik İlkeleri Işığında “Yalan Haber Neşri”

188

3.Üçüncü grup ülkeler ise, yalan haberi her halûkarda cezalandır-

maktadırlar. Kötüniyet şartı aramazlar; zirâ, kamu düzeninin bozul-

masına sebebiyet veren bir harekette kötüniyetin var olduğu düşünül-

mekte ve cezalandırılmaktadır. 1956 yılı itibari ile İspanya, Meksika ve

Nikaragua’nın kanunları bu yöndeydi.

2009 yılında Gambia’da “Information and Communications Act”

adlı kanunlarında, hükümet çalışanları hakkında yapılan yalan haber-

lerin, 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağına dair bir değişik-

lik yapılmıştır.

Suriye Ceza Kanununa 286. Maddeye göre, toplumun birlik ve

düzenini bozacak bilgiler yayan kişi, kastı olmasa dahi cezalandırıl-

maktadır. Aynı Ceza kanunu 287. maddeye göre, ülke dışında devletin

şanına veya ekonomisine zarar verebilecek yalan veya abartılmış oldu-

ğu delille sabit haberler yayma da suç olarak telakki edilir. Gerek 286

gerekse 287. maddelerdeki yalan haber neşri suçlarının oluşabilmesi

için yalan haberin kamuoyu tarafından bizzat işitilmiş olması gerek-

memekte olup sayısı belirsiz kişilere ulaştığı ve kamuoyunun bir kısmı

tarafından bir diğerine nakledildiğinin bilinmesi yeterlidir.

Dönmezer’in, mukayeseli hukukta uygulamaya yönelik yapmış

olduğu şu tespit de önemlidir ki kötüniyetin varlığı halinde yalan ha-

beri cezalandıran ikinci grupta yer alan ülkelerde, bunun çok ender

uygulandığını, açılan ceza davalarının ise, genellikle beraatle sonuç-

landığıdır.

Başka bir ifade ile gelişmiş ülkelerdeki eğilim yalan haber

neşrinin “suç” olarak addedilmemesi olup “suç” olarak kabul edenleri

de uygulamada çok sık kullanmadıkları bir düzenleme olarak kaldı-

ğıdır.

further-damages-press-freedom-in-gambia-groups-say/, ErişimTarihi: 07.02.2014

Mehmet Akıncı, Türk ve Suriye Basın ve Ceza kanunlarında Basın Suçları ve

Cezaları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu

Ülkeleri Enstitüsü, İstanbul, 2006, s64

Sulhi Dönmezer, Yeni Hükümler…, s.19