TBB Dergisi 118.Sayı

İş Hukukunun Emredici Yapısı Işığında Rekabet Yasağı Sözleşmesi

316

menfaatin olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu menfaatin ilki, işçinin

iş sözleşmesi kapsamında iş görme borcunu ifa ederken elde ettiği

işverene ait ticari sırların korunmasının işveren açısından haklı bir

menfaat olduğuna ilişkin varsayımda ortaya çıkmaktadır. Diğer men-

faat ise, işçinin anayasal düzeyde teminat altına alınan çalışma hak

ve özgürlüğüdür. Bahsi geçen her iki başat menfaate ek olarak bir de

kolektif (toplumsal) menfaatin varlığından bahsedilmektedir. İşte, re-

kabet sözleşmesine ilişkin normların emredicilik görünümü, iş huku-

kuna özgü yapısı ile burada önem kazanmaktadır. Nitekim Türk Borç-

lar Kanunu’nda rekabet yasağı sözleşmesini düzenleyen hükümlerin

genel olarak nispi emredici hüküm niteliğinde olduğu;

ve fakat bazı

hükümlerin dar anlamda emredici hüküm niteliğinde olduğu kabu-

lünden hareketle, rekabet yasağına ilişkin hükümlerin bu kapsamda

dikkatlice değerlendirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Çalışmamızda, rekabet yasağına ilişkin pozitif düzenlemeler ve

yargı içtihatları bu kapsamda ele alınacaktır.

I. İŞ HUKUKUNDA REKABET YASAĞI

SÖZLEŞMESİ KAVRAMI

A. Genel Olarak Rekabet Yasağı Sözleşmesi

Doktrinde rekabet yasağı sözleşmesi;

işçinin iş ilişkisi içinde işve-

Sabah Altay,“Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre İşçi ile İşveren Arasında

Yapılan Rekabet Yasağı Sözleşmesi”,

MÜHF-HAD

, C.14, S.3, s.179, 181; M. Polat

Soyer, Rekabet Yasağı Sözleşmesi (BK m. 348-352), Dokuz Eylül Üniversitesi Hu-

kuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, Ankara 1994, s. 19.

Türk Hukukunda, İsviçre Hukukundan farklı olarak işçinin iş sözleşmesi devam

ederken rekabet etmeme yükümlülüğünü düzenleyen bir düzenleme bulunma-

maktadır. Buna karşın, iş sözleşmesi devam ederken işçinin, işverenle rekabet

etmemesine ilişkin açık bir düzenleme bulunmasa da, işçinin sadakat yükümlülü-

ğü gereği rekabet yasağının iş sözleşmesinin özünde mevcut olduğu ve işçinin iş

sözleşmesinin devamı esnasında rekabet etmeme borcu altında olduğu kabul edil-

mektedir. Nitekim işçinin iş sözleşmesi devam ettiği sürece işvereni ile rekabet

etmesinin, dürüstlük ve bağlılık ilkeleri ile bağdaşmayacağı kabul edilmektedir.

İş sözleşmesinin devamı esnasında işçinin işverenle rekabetinin mümkün olmadı-

ğına ilişkin bu yaklaşımın temel nedeni, işverenin menfaatlerinin işçi tarafından

ihlal edilmesinin engellenmesidir. Zaman zaman işçinin iş sözleşmesinin devamı

esnasında rekabet etmeme yükümlülüğüne ilişkin atıflar yapılacak olmasına kar-

şın; işçinin iş ilişkisi boyunca işverenle rekabetten kaçınma yükümlülüğü (işçinin

sadakat ve bağlılık borcu) çalışmamızın kapsamına girmemektedir. İşçinin iş söz-

leşmesinin devamı esnasında rekabet etmeme borcuna ilişkin bkz. Fatih Uşan, İş