321 / 421
İş Hukukunun Emredici Yapısı Işığında Rekabet Yasağı Sözleşmesi
320
nunu da rekabet yasağının konusunu, işçinin iş sözleşmesinin sona
ermesinden sonra herhangi bir biçimde işverenle rekabet etmekten,
özellikle kendi hesabına rakip bir işletme açmaktan, başka bir rakip
işletmede çalışmaktan veya bunların dışında, rakip işletmeyle başka
türden bir menfaat ilişkisine girişmekten kaçınması olarak düzenle-
miştir (TBK m. 444/1).
Rekabet yasağı sözleşmesi bu bağlamda işçi ile işveren arasında
hizmet ilişkisini kuran iş sözleşmesine bağlı tali bir sözleşmedir.
20
Re-
kabet yasağına ilişkin anlaşma, taraflarca iş sözleşmesine konulacak
rekabet yasağına ilişkin bir hükümle mümkün olabileceği gibi, taraf-
ların münferit bir sözleşme yapmaları ile de mümkün olabilecektir.
21
Öte yandan, ilk bakışta, 818 sayılı EBK’daki düzenlemeyi andıran 6098
sayılı TBK’nın 444’üncü maddesi bu açıdan esasen farklı bir düzenle-
me getirmektedir. Nitekim 818 sayılı EBK’nın “Rekabet Memnuiyeti”
üst ve “Cevazı” kenar başlıklı 348’inci maddesinin 1. fıkrasında
“her
iki taraf… şart edebilirler”
şeklinde bir ifadeye yer verilirken, 6098 sayılı
TBK’nın “Rekabet yasağı” üst ve “Koşulları” kenar başlıklı 444’üncü
maddesinde;
“…işçi işverene karşı… kaçınmayı yazılı olarak üstelenebile-
cektir”
ifadesine yer verilmektedir
22
. 818 sayılı EBK döneminde 348’inci
maddenin lafzından ötürü doktrinde; rekabet yasağının ancak sözleş-
me ile kararlaştırılabileceği, işçinin tek taraflı taahhüdü ile rekabetin
sınırlandırılamayacağı ileri sürülmüştür.
23
Kanaatimizce, 818 sayılı
EBK ile 6098 sayılı TBK’da yer alan hükümler arasında yalnızca ter-
minolojik bir farklılık olduğunun kabulü mümkün değildir. 6098 sa-
yılı TBK’daki düzenleme ile esasen rekabet yasağına ilişkin taraflarca
sözleşme yapma zorunluluğu ortadan kalkmış bulunmaktadır. Buna
20
Uşan, İş Hukukunda İş Sırrının Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı), s.55.;
Ertan, İş Sözleşmesinde Rekabet Yasağı Kaydı, s. 76.; Altay, Türk Borçlar Kanunu
Hükümlerine Göre İşçi ile İşveren Arasında Yapılan Rekabet Yasağı Sözleşmesi,
s.181. Yargıtay da rekabet yasağı sözleşmesinin iş sözleşmesine bağlı olduğunu
ve fer’i bir nitelik taşıdığı görüşündedir. “…Borçlar Kanununun 348. maddesin-
de düzenlenen rekabet yasağı asli yükümlülük doğuran bir sözleşme değildir, iş
akdine bağlı olarak fer’i nitelikte bir yükümlülük doğurmaktadır. İş ilişkilerinden
doğan rekabet yasağının düzenlenmesinin dayanağı iş ilişkisidir…” Yargıtay Hu-
kuk Genel Kurulu, 22.09.2008, E: 2008/9– 517 K: 2008/566,
www.kazanci.com.
21
Soyer, Rekabet Yasağı Sözleşmesi (BK m. 348-352), Ankara 1994, s. 9, 10.
22
Hakan Keser, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Rekabet Yasağı”,
Sicil İş
Hukuku Dergisi,
Aralık 2011-Sayı 24, s. 89.
23
Uşan, İş Hukukunda İş Sırrının Korunması (Sır Saklama ve Rekabet Yasağı), s.55.