TBB Dergisi 118.Sayı

AİHM Kararları Işığında YUKK’nda İdarî Gözetimin Uygulandığı Mekânlar Hakkında ...

yararının gözetilmesi, ç) Özel ihtiyaç sahiplerine öncelik tanınması,

d) Kişisel bilgilerin gizli tutulması, e) Yapılacak işlemlerde ilgililerin

bilgilendirilmesi, f) Barınanların sosyal ve psikolojik açıdan güçlen-

dirilmesi, g) Barınanların inanç ve ibadet özgürlüklerine saygı göste-

rilmesi, ğ) Barınanlara dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî

inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin hiz-

met verilmesi esaslarına göre çalışacaktır” (m.4/I). Bununla birlikte,

AİHM’in 2014 yılında verdiği bazı kararlarda, kabul barınma ve geri

gönderme merkezlerinde yaşam koşullarının, AİHS’nin 3.maddesine

aykırılık oluşturduğu kabul edilmiştir.

AİHS’nin 3.maddesinde işkence ve kötü muamele yasaklanmıştır.

Bu hükme göre, “Hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı

ceza veya

işlemlere tâbi tutulamaz.

”

a) Yarashonen Kararı

Tüberküloz hastası olan Rus vatandaşı Yarashonen, pasapor-

tu olmadığı ve Türkiye’ye yasal olmayan yollardan giriş yaptığı ge-

rekçesiyle, gözaltına alınarak beş ay 27 gün tutulduğu Kumkapı

Misafirhanesi’nin aşırı kalabalık olduğunu, 40 metrekarelik odadaki

15 yatağı, 24-45 arası kişiyle paylaştıklarını; kalabalığın pisliğe ve bula-

şıcı hastalıklara neden olduğunu;

oda koşullarında büyük bir hijyen

problemi olduğunu iddia etmiştir. İnsanlar, sürekli bulaşıcı hastalık-

lara yakalanmaktadır.

Yarashonen’e göre, bina böceklerle doludur;

24 Haziran 2014 tarih ve 72710/11 başvuru numaralı Yarashonen kararının İn-

gilizce metni için bkz.

x#{%22fulltext%22:%5B%22yarashonen%22%5D, %22 documentcollectionid2%

22:%5B%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22%5D,%22itemid%22:%

5B%22001-145011%22%5D}>, (5.2.20015).

Helsinki Yurttaşlar Derneği Misafirhaneler Raporu’na göre, sağlıkla ilgili bildi-

rilen uygulamalara ilişkin olarak “misafirhanelerdeki sağlık hizmetleri genelde

yetersizdir. Fiziksel ve ruhsal sağlıkları için tedavi hizmetlerinin önünde polisin

bu hizmetleri tamamen reddetmesi, tedavinin ve ilaç fiyatlarının çok yüksek ol-

ması ve gerekli çevirmenlerin eksikliği gibi engeller bulunmaktadır. Yetersiz şart-

lar altındaki gereksiz derecede uzun alıkonma süreleri depresyon ve tecrite yol

açmıştır”: Misafirhaneler, s.45.

BM Herhangi Bir Biçimde Tutulan veya Hapsedilen Kişilerin Korunması İçin İl-

keler Bütünü (bkz.dn.53), gözetim altındakilere, gerekli olduğunda ücretsiz tıbbî

hizmet sunulması gerektiğini ifade eder (24.ilke).Fakat Helsinki Yurttaşlar Derne-

ği Misafirhaneler Raporu’ndaki bulgular, tıbbî hizmetlerin bu standardın altında

kaldığını göstermektedir. “İdarî gözetim altındakiler kendilerine nezaret eden po-

lis memurlarının düzenli olarak sağlık sorunlarını görmezden geldiğini, bir dok-

tor tarafından muayene edilme taleplerinin geri çevrildiğini bildirmişlerdir. Bazı