

TBB Dergisi 2015 (118)
Nimet ÖZBEK
27
Aynı husus, Komisyon’un Edirne Geri Gönderme Merkezi
Raporu’nda da tekrarlanmıştır.
45
Rapor’da “GGM’de bulunan yasa
dışı göçmenlerin boş vakitlerini geçirebilecekleri faaliyet alanlarının
bulunmaması, GGM’de bulunan yasa dışı göçmenlerin günlük bes-
lenmesi için ayrılan ödenek miktarının ihtiyacı karşılamadığı, hava-
landırmaya çıkarılmadığı, göçmenlerin yakalandıktan sonra geri gön-
derme merkezine nakil ve iaşelerine kadarki süreçte insan haklarına
uygun bir şekilde bakımı, beslenmesi, taşınması konusunda iyileştir-
meler yapılması gerektiği, GGM’ye gelen yasa dışı göçmenlere içinde
bulundukları durumu açıklayacak, haklarını anlatacak, GGM’de uy-
maları gerekecek kuralları içerecek şekilde hazırlanan bilgilendirme
broşürlerinin tam olarak verilmediği” belirtilmektedir.
46
Bu nedenlerle
Avrupa dışında meydana gelen olaylar sebebiyle uluslararası koruma
talep edenlerin şartlı mülteci statüsü kazanmalarında büyük sorunlar
bulunmaktadır.
47
Uluslararası koruma başvuru sahiplerinin idarî gözetimi, YUKK
m.68’de yer almaktadır. Bu hükme göre, başvuru sahipleri, sadece ulus-
45
<http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2014/edirne_yasa-disi_goc_inceleme_rap.pdf>, (14 Ka- sım 2014), (Edirne Raporu).
46
Edirne Raporu, s.16.
47
“Türkiye’de Avrupalı olmayan sığınmacılara/mültecilere tanınan koruma coğrafi
sınırlama nedeniyle kalıcı bir çözüm olarak üçüncü bir ülkeye yerleştirme gerek-
tirse de, sığınma rejimi yine de başvuru sayısını özellikle de Avrupa’ya gitme-
ye çalışırken yakalananlar açısından azaltmaya dönük olarak çalışmaktadır. Bu
aşamada normatif olarak sistem iki düzeyde çalışmaktadır. İlki enformel olarak
sistem yasadışı sınır dışılar ya da zorla sınırdan geri göndermelerle sığınmacıların
ülkeye girişini geciktirmeye çalışmaktadır. Uzun gözaltı uygulaması (altı aylık)
resmî olarak bu amaca hizmet ederken, insanlık dışı tutulma koşulları potansiyel
başvurucular üzerinde resmî olmayan yollardan vazgeçirici bir etki yaratır”: Soy-
kan, (Kontrol), s.13.
“Gözaltına alınmasına rağmen sığınma prosedürüne erişmeyi başarmış sığınma
başvuru sahibi ve mültecilerle yapılan mülakatlara göre, ülkeye düzensiz yol-
lardan giriş yapan göçmen ve sığınmacıların sınır dışı edilmek üzere gözaltına
alınması uygulaması ile normatif düzeyde sığınma rejiminin başvurucu sayısının
azalması sağlanmaktadır. Sığınmacıların kara ve deniz sınırlarından ülkeye gi-
rişleri önce geri itmeler, sonrasında gözaltı uygulaması ile engellenerek, sığınma
prosedürüne, diğer bir deyişle uluslararası korumaya erişimleri engellenmiş olur.
Bu yolla sığınma rejimi enformel ve formel yollardan başvurucu sayısını azaltmış
olur. Ülkeye giren yabancı sayısı ne kadar az olursa, ülkeyi terklerini sağlamak da
o kadar kolay olacaktır. Hukuk sistemi, düzensiz yollardan seyahat eden mülte-
cileri ‘kaçak göçmen’ olarak kodlayarak daha sınırda ulus-devlet hukuku/sığın-
ma rejimi dışına atar. Ulus-devletin sınırlarından içeri giremeyen vatandaş olma-
yan ‘öteki’, uluslararası toplumun korumasının da dışında kalmış olur”: Soykan,
(Kontrol), s.3.