396 / 421
TBB Dergisi 2015 (118)
Atilla PINAR
395
Evet, insanı sevmeden insana hizmet mümkün müdür? Sevgi bize
bahşolunan en kıymetli hazine, solmaz ışık ve aldatmaz kılavuzu-
muzdur.
İnsan sevgisi ve hukuk küreseldir /evrenseldir. Biri diğerinin ya-
pışık ikizidir. Biri yoksa öbürü, aslında; hiçbiri yoktur.
Nitekim Hollanda’da (Hâkimler Okulunda) hâkim adaylarının
mesleğe kabul ve yetiştirilme sürecinde, mesleki sınav haricinde ay-
rıca psikolojik teste tabi tutulduğu, sabır, dayanıklılık ve insan sevgi-
sinin araştırıldığı hususu da bir vakıadır.
32
Bu husus da hukuk ve sev-
ginin (Law and love) ne kadar önemli ve birbiriyle irtibatlı olduğunu
göstermektedir.
MERHAMET/RİKKAT
33
(COMPASSION)
Yargılanan insana arıza yapmış bir makine gözüyle bakılmaz /
bakılamaz /bakılmamalıdır. Yargının yargıladığı /konusu /muhatabı;
asla ve asla mekanik veya yazılım arızası /hatası /kusuru olan bir bil-
gisayar /bir araba /bir cep telefonu tabir-i diğerle bir makine değildir.
Yargının muhatabı; (maddi ve manevi kişiliğiyle, inkâr edilemez-her
ortamda korunması ve kollanması gereken temel ve evrensel hakla-
rıyla, malvarlığıyla /özgürlüğüyle) her biri bir âlem olan, ten, beden ve
karaktere sahip ÂDEMDİR /CANDIR / İNSANDIR.
Bir bilgisayar, bir hesap makinesi muntazam hesaplama yapar ve
neticede sıfır hatayla sonuç verir /işlemi sonlandırır. Ancak insanda
(hâkimde) olan /olması gereken en önemli donanım bu makinelerde
yoktur. O da kalptir /vicdandır. İşte bir makine ile hâkim arasındaki
fark da budur. Diğer deyimle makine işlem yapar, hesaplar ve sonuç
verir. Ancak hâkim yargılar, beyniyle analiz, gönlüyle /vicdanıyla /
kalbiyle teşhis ve beyin ve kalp ikilisiyle sentez eder ve neticeten de
müşterek ve paralel muhakeme ile de tam bir kanaate varır ve hüküm
verir. Her yargılamada muhakkak matematik öyle veya böyle, az veya
çok yer alır.
32
Yargı Etiği Sempozyumu, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Yayınları, Tem-
muz 2013, Selçuk Hondu, Kamu Etik Kurulu Üyesi / Emekli Danıştay Üyesi su-
numu, sayfa 156.
33
Rikkat; merhamet, acıma, incelik, kalp yufkalığı.