119

TBB Dergisi 2015 (119)

Oğuz POLAT / A. Taner GÜVEN

107

bilmektedir.

Halbuki Amerika’daki expert witness taraf bilirkişisidir.

Bunun haricinde İngiliz yargısında halen taraflar kendi bilirkişilerini

tayin edebilmektedirler. Ancak Amerikan ve Türk yargılarından fark-

lı olarak tek ortak bilirkişi (Single Joint Expert) ve Mahkeme danış-

manı olarak adlandırılabilecek (assessor) bilirkişilik uygulamaları da

mevcuttur. Her iki bilirkişilik uygulaması da çok fazla ön planda değil

iken mahkeme masraflarını azaltmayı, yargı sürecini kısaltmayı ve

basitleştirmeyi amaçlayan Lord Woolf reformlarından sonra (1996) sık

kullanılır hale gelmişlerdir.

Tek ortak bilirkişi yapılanması Lord Woolf Reformlarının bir

sonucu olarak 1999 yılında İngiliz Medeni Usul Kanunu (CPR) 35-7

maddesi ile uygulamaya konulmuştur. Bu uygulamanın düzenlenme

nedeni olarak taraf bilirkişilerinin nesnelliklerini yitirebilmeleri, çok

sayıdaki bilirkişilerin farklı görüşlerle mahkeme kararları konusunda

şüpheye yol açmaları, aynı maddi imkanlara sahip olmayan kişilerin,

benzer etki gücüne sahip bilirkişilere ulaşamaması ve adalet önünde

eşitliğin sağlanamaması sayılmıştır.

Lord Woolf’un kendisi de 1996 tarihli “Access to Justıce: The Fi-

nal Report” isimli çalışmasında aynı noktaya dikkat çekmiş ve ortak

bilirkişinin yargı masraflarını düşürerek yargı kararlarında tarafların

eşitliğini sağlayacağını savunmuştur. Lord Woolf raporundan aslında

yapılmak istenenin kıta Avrupa’sında ve Türkiye’de hali hazırda yü-

rürlükte olan resmi bilirkişilik yapılanmasının İngiliz yargısına adap-

te edilmek istendiği anlaşılmaktadı.

İngiliz avukatların resmi bilirkişiliğin sakıncalarından örnekler

getirerek şiddetli karşı çıkışları sonucu bir sentez olarak ortak bilirki-

şilik kavramı oluşmuş ve uygulamaya konulmuştur.

Ortak Bilirkişinin görevlendirilmesinde tarafların söz hakkı ol-

makla birlikte bu kişinin sadece mahkemeye karşı sorumlu olması ve

görevlendirilmesinde yargıcın takdir hakkının bulunması esasında

Goldberg R, “Medical Malpractice and Compensation in the U.K”

Chicago-Kent

Law Review

,Janurary 2012, 87; (1) s. 130-161.

Expert Evidence in Criminal Proceeding in England and Whales: The Law

Commission no:325 ; 21 March 2011.

Fenn P, Rickman N, Vencappa D, “The Impact of Woolf Reforms on Costs and

Delay” CRIS Discussion Paper Series-2009.1, March 2009.