119

Transfer Fiyatlandırmasının Hukuki Niteliği

146

Vergi mükellefleri özel hukuk biçimlerini ve kurumlarını olağan

kullanımları dışında kötüye kullanarak vergi kaçırma amacı güdü-

yorlarsa, bu amaca yönelik sözleşmelere “

peçeleme sözleşmeleri

” adı ve-

rilir.

Peçeleme, borçlar hukukunun muvazaa kavramı ile benzerlik

gösterir. Her ikisinde de gerçek irade ile açıklanan arasında kasıtlı bir

uyumsuzluk vardır.

Kanunların yorumu, kanun koyucunun, kanun

metninde belirtilmiş olan iradesinin tespiti ve bu iradeye göre kanun

metninin gerçek anlamının belirlenmesi amacıyla yapılır. Gerçekten

de kanun, metinleri itibariyle her şeyin kolaylıkla anlaşılmasına veya

metnin bütün olaylara kolaylıkla uydurulmasına her zaman imkân

vermez. Bir metin içindeki bir cümleden, bir ibareden veya terimden

farklı anlamlar çıkarılabilir.

Değinilen hükümlerle vergi hukukunda hukuki pozitivizmin de-

yimsel (lâfzî), tarihi ve sistematik yorum yöntemlerinin yanı sıra sos-

yolojik hukuk okulunun amaçsal yorum yöntemi de kabul edilmiştir.

Deyimsel (lâfzî) yorum yöntemi dışındaki yöntemler, kanun metninin

açık olmadığı durumlarda ve vergilerin kanuniliği ilkesinin sınırları

içinde geçerlidir.

Kıyas yasağı ekonomik yaklaşım ilkesinin sınırını

oluşturur.

Vergi hukukunda kıyas yasağı maddi vergi hukukuyla,

bir diğer deyişle vergi ilişkisinin özüyle ilgilidir. Vergi boşluğu kıyas

yoluyla doldurulmaz. Bunun temel nedeni vergilerin kanuniliği ilkesi-

dir.

Aksi halde kanunun esprisi ve metni dikkate alınmamış ve yeni

Yusuf Karakoç, Genel Vergi Hukuku, 5. Baskı, Ankara, 2011, s. 167; Doğan Şenyüz,

Mehmet Yüce, Adnan Gerçek, Vergi Hukuku, Genel Hükümler, 6. Baskı, Bursa,

2015, s. 60.

Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 06/12/1996 tarih ve 1996/320

Esas, 1996/410 Karar sayılı kararından.

Akif Erginay, Vergi Hukuku, 6. Bası, Ankara, 1977, s. 45.

Muallâ Öncel, Ahmet Kumrulu, Nami Çağan, Vergi Hukuku, 23. Bası, Ankara,

Eylül, 2014, s. 24.

143 Sıra

No.lu

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği m. I-A: “(…) kanun hükümleri-

nin kanuna hâkim olan hukuki düşüncenin sınırlarını aşacak şekilde genişletilerek

yorumlanmaması ve kıyas yolu ile başka hadislere teşmil edilmemesi gerekir. Ka-

nunda diğer bir hükme atıf yapıldığı durumda bile kanunun öngördüğü sınırlar

içinde kalınmalıdır. Ayrıca, kanun hükümlerinin açık olmaması veya kanunda

birbiriyle çelişen hükümlerin bulunması halinde, objektif hüsnüniyet kuralı gözö-

nünde tutularak yorum yapılması esastır. Kanunda hüküm bulunmayan hallerde

ise, hüküm koyacak kanun boşluklarının doldurulması kuralı vergi hukukunda

kullanılamaz.”, RG, 14/07/1981, 17402.

Nevzat Saygılıoğlu, Vergi Hukukunda Yorum, Ankara, 1987, s. 74. “Vergilendir-

mede belirsizlik ve keyfiliği önlemeye yönelik en temel hüküm vergilerin kanunili-