119

TBB Dergisi 2015 (119)

Dilek KARADEMİR

243

içermektedir. Yeni düzenlemede hâkimlerin hukuki sorumluluğuna

dair HUMK’ndaki mevcut hükümlerin yeri değiştirilmiş ve HMK’nun

sistemi bakımından hâkimin yasaklılığı ve reddinden sonra düzen-

lenmiştir.

Bu yazıda, hâkimlerin hukuki sorumluluğu kurumu incelenecek-

tir. Bu inceleme yapılırken gerektiği yerde hâkimlerin hukuki sorum-

luluğunu düzenleyen HUMK m.573-576 hükümleriyle karşılaştırma

yapılacaktır. Aynı zamanda HMK yürürlüğe girmeden önceki ara

dönemde birliğin sağlanması ve hâkimlerin hukuki sorumluluğuna

ilişkin eksikliklerin giderilmesi amacıyla

09.02.2011 tarihli Resmi

Gazete’de yayımlanan 6110 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapıl-

masına Dair Kanun m.12 ile HSK’na eklenen ancak 06.03.2014 tarih-

li Resmi Gazete’de yayımlanan 6526 sayılı Terörle Mücadele Kanunu

ve Ceza Muhakemesi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapıl-

masına Dair Kanun m.19 ile ilga edilen 93/A maddesi ve sorumluluk

davalarının açılacağı mahkemeleri düzenleyen HMK m.47’de deği-

şiklik yapan 6644 sayılı Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri

Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun da açıklamaları-

mızda dikkate alınacaktır.

A. Hâkimlerin Hukuki Sorumluluğu

Anayasa m.138 uyarınca

“Hâkimler

görevlerinde bağımsızdırlar;

Anayasaya, kanuna ve

hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hü-

küm verirler.”

Hâkimler de netice olarak birer insan olmaları itibari ile

bu yargısal faaliyeti yerine getirirken kusurlu hareket edebilirler ve

taraflardan birine ya da ikisine birden zarar verebilirler.

Bu durumda

zarar görenin hâkimin hukuki sorumluluğuna gitmesi mümkündür.

Ancak, hâkimin yargısal görevini yerine getirirken kararlarında çe-

kinmemesi ve duraksamamasını, böyle bir ruhsal durum ile tarafsızlı-

ğını bozmamasını ve yalnız hukuka bağlı kalarak adil karar vermesini

sağlamak için hâkimin hukuki sorumluğunu özel bir düzene bağlı tut-

ma zorunluluğu doğmuştur.

Türk hukukunda da hâkimler, yaptıkla-

Bkz. madde gerekçesi.

Erhan Günay, Yargısal Görevlerinden Dolayı Hâkimlerin Tazminat Sorumluluğu

ile Hâkimlere, C.Savcılarına ve Avukatlara Karşı İşlenen Hakaret Suçları, Seçkin

Yayıncılık, Ankara, 2000, s.17.

Erhan Günay, age., s.17.