411 / 617
Patent Hakkının Birden Fazla Kişi Tarafından İhlali ve Açılabilecek Davalar
410
c. Yoksun Kalınan Kazanç
PatentKHK’nın 140. maddesi yoksun kalınan kazancı ve yok-
sun kalınan kazanca ilişkin değerleme usullerini düzenlemiştir.
PatentKHK’nın 140/II. maddesindeki, “patent sahibinin patenti
kul-
lanması
”, “patent konusu buluşu
kullanmakla
” ve “buluşu bir lisans
anlaşması ile hukuka uygun şekilde
kullanmış
olması” ifadelerinde
yer alan “kullanma” ibaresi – PatentKHK’nın 139. maddesinde düzen-
lenen tecavüzü kanıtlayan belgelerin verilmesinin talep edilmesin-
de olduğu gibi – tüm tecavüz fiillerini kapsar şekilde kullanılmıştır.
Zira yoksun kalınan kazanç, sadece patent konusu buluşun fiili olarak
kullanılması sonucu oluşan tecavüz hallerinde değil, aynı zamanda
özellikle satma, dağıtma veya bir başka şekilde ticaret alanına çıkarma
hallerinde de talep edilebilir. “Kullanma”nın dar anlamda anlaşılması
durumunda ise yoksun kalınan kazanç sadece fiili kullanma ile sınır-
landırılmış olur. Bu ise buluş konusu ürününün üretimi, satımı veya
dağıtımı gibi sebeplerle patent hakkının tecavüze uğraması hallerin-
de tazminat talep edilememesine sebebiyet verir. Böyle bir uygulama
patent hakkının etkin bir şekilde korunamamasına ve patent hakkı
sahibini mütecavizler karşısında zayıf duruma düşmesine sebep olur.
Bu sebeple, PatentKHK’nın 140/II. maddesinde patent konusu buluşun
kullanılması ile yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında öngörülen
“kullanma” ibaresi, PatentKHK’nın 136. maddesinde sayılan tüm teca-
vüz fiillerini kapsamalıdır.
d. Mehaz İspanyol Patent Kanunu’ndaki “Kullanma” Kavramı
Mehaz İspanyol Patent Kanunu’nda da “kullanma” kavramının
farklı anlamlar taşıdığı görülmektedir. Örneğin PatentKHK’nın 73/II.
maddesinde öngörüldüğü gibi İspanyol Patent Kanunu’nun 50-a. mad-
desinde de, patent sahibine, üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak
patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, “kullanılması”nı önleme
hakkı verilmiştir. Buradaki “kullanma” kavramı için İspanyol kanun
koyucu, “
utilización
”
(
using
) kavramını kullanmıştır. Bununla patent
konusu buluşun mesleki bir araç veya ticari bir amaçla üretim vası-
tası olarak kullanılması anlaşılmaktadır. İspanyol Patent Kanunu’nun
PatentKHK’nn 138/II’ye mehaz teşkil eden tazminatı düzenleyen
64/II maddesinde “kullanma” için “
utilización
” (
using
) kavramından