119

TBB Dergisi 2015 (119)

Salih POLATER

417

oranda talep edebileceği, bu kişiler arasındaki hukuki ilişkiye göre be-

lirlenir.

Patentten doğan haklara tecavüz, mütecavizlerin haksız fiile asıl

fail, azmettiren veya yardımcı sıfatıyla katılımı ile gerçekleşebilir.

Örneğin, bir kişi patent konusu ürünün taklidi için projeleri hazırlasa,

biri üretimi ve bir diğeri de bu ürünlerin dağıtımını yapsa birden fazla

kişi ortak kusurlu davranışları sebebiyle birlikte bir zarara sebebiyet

verdikleri için Borçlar Kanunu’nun 61. maddesi uyarınca müteselsil

olarak ve her biri zararın tamamından sorumlu olur.

Patent hakkının birden fazla kişi tarafından tecavüzü sebebiyle

uğranılan zararın hesaplanması özellikle patentten doğan haklara te-

cavüz suretiyle üretilen ürünlerin dağıtım zincirindeki üretici tarafın-

dan toptancıya, toptancı tarafından da perakendeciye ve perakendeci

tarafından da nihai tüketiciye satılması durumunda ortaya çıkmakta-

dır. Üretici, toptancı ve perakendeci birlikte bir zarara sebebiyet verme

kastı ile hareket etmişlerse, bu kişiler arasında müteselsil sorumlulu-

ğun varlığı tartışmasızdır. Ancak uygulamada patent hakkına tecavüz

üretici, toptancı ve perakendeci arasında birlikte bir zarara sebebiyet

verme şeklinden ziyade, her birinin birbirinden bağımsız kusurlu dav-

ranışları ile gerçekleşmektedir.

Bunu bir örnekle şu şekilde somutlaştırabiliriz: Ü, P’ye ait buluş

konusu üründen P’nin izni olmaksızın üretip ürünlerin 80 adedini

toptancı T1’e ve 20 adedini toptancı T2’ye; T1, 50 adedini perakendeci

C1’e ve 30 adedini perakendeci C2’ye; T2 ise perakendeci D’ye P’den

satın aldığı 20 adet ürünü satmıştır. C1, C2 ve D de ellerindeki bu

ürünleri nihai kullanıcıya satmıştır. Bu durumda yukarıda bahsedilen

“aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu olmaları” hali söz

konusu değildir. Çünkü mütecavizler zarardan, çeşitli hukuki sebep-

lerle değil, hepsi haksız fiilleri sebebiyle bir başka ifadeyle aynı huku-

ki sebepten sorumludurlar. Aynı şekilde mütecavizler ortak kast ve

ihmal şeklinde de birlikte bir zarara sebep olmamaktadırlar. Burada

mütecavizler, bağımsız kusurlu davranışları ile patent hakkını ihlal et-

Saraç, s. 166 vd.

Florent Thouvenin/Gregor Bühler/Michael G. Noth – Staub, Markenschutzge-

setz, Bern 2009, Art. 55 MSchG pn. 78; Götz, s. 297; Schutz/Beutler/Künzi, Art. 35

DesG, pn. 105; Thouvenin/Bühler/Noth – Staub, Art. 55 MSchG, pn. 78.