175 / 617
Protokol Sıradüzeni ve Ötelenen Yargıçlık
174
GİRİŞ
“Medeniyet Ayrıntıdadır.”
Voltaire
Protokol kuralları, her ülke için önemli olmakla birlikte, İspan-
ya, Rusya, Almanya, Birleşik Krallık, İtalya, Avusturya, Türkiye gibi
kimi ülkelerde çok daha büyük önem taşır. Özellikle kavramın orta-
ya çıktığı yer olan Fransa’da protokol kuralları, bir tür dini kurallar
bütünü haline gelirken protokol, XIV. Louis’nin deyimiyle “herkesin
üstünde bir tür din” olarak kutsanır. Nitekim Fransız Akademisi
üyesi Jules Cambron da protokolü, “kuralları ve sırları ile bir din”
olarak tanımlar.
2
Ülkemizde, protokol sıradüzeninde yapılan hemen her değişiklik,
tartışmaları beraberinde getirmiştir. Öyle ki yüksek mahkemelerin
başkanları, on altı yıl süreyle devlet protokolünde kendilerine ayrılan
sıralamaya tepki göstererek başkentteki törenlere katılmamışlardır.
İl ve ilçelerde yapılan resmi törenlerde protokol sıradüzeninde sıkça
yaşanan tartışmalar basında yer almıştır.
3
Şehit cenaze töreni
4
ve fut-
bol müsabakaları
5
dahi protokol kavgasına sahne olmuştur. 30 Ağus-
tos Zafer Bayramı töreninde bakanların, korgenerallerin giriş yaptığı
kapıdan Genelkurmay Başkanlığı’na girmeleri,
6
tümgeneralin rektör
tarafından kapıda karşılanmayışı
7
sorun yaratmıştır.
2
Necmi Akman, “Türkiye’de Protokol Uygulamaları ve Demokrasi İlişkisi”, http://
necmiakman.blogspot.com.au/2015/01/turkiyede-protokol-uygulamalari-ve.html (11 Şubat 2015).
3
http://www.samanyoluhaber.com/foto-galeri/Gune-damgasini-vuran-protokol-kavgasi-/2044/ (1 Mart 2015),
http://www.sabah.com.tr/gundem/2010/09/05/sivas_kongresinde_protokol_tartismasi (1 Mart 2015)
4
http://www.habererk.com/haber/10382/sehit-cenazesinde-protokol-kavgasi(1
Mart 2015).
5
http://www.aksam.com.tr/spor/koltuk-kavgasi--29919h/haber-29919(1 Mart
2015).
6
h t t p : / / www . m i l l i y e t . c o m . t r / p r o t o k o l - t a r t i s m a s i / s i y a s e t /
haberdetayarsiv/01.09.2006/169909/default.htm (22 Şubat 2015).
7
Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi’ne
katkı sağlanması amacıyla düzenlenen yemeğe katılmak üzere gelen Garnizon
Komutanı 8’inci Mekanize Piyade Tugay Komutanı Tuğgeneral İsmail Gümüş-
tekin, Rektörün kendisini kapıda karşılamadığı gerekçesi ile protesto ederek geri
dönmüştü
(http://www.hurriyet.com.tr/gundem/13793729_p.asp).