TBB Dergisi 120.Sayı

Protokol Sıradüzeni ve Ötelenen Yargıçlık

194

aynı sırayı paylaşmaktadır. Yönetmelik koyucunun iradesi, başsavcı-

nın yürütmenin ya da CBS’nin bir temsilcisi olduğu yönünde tecelli

etse idi, onu yargıçlarla aynı sıraya değil, tek başına dördüncü veya

başka bir sıraya koyardı.

Nevşehir’de görev yaptığı sırada açtığı, yargı mensuplarının pro-

tokolde ikinci sırada yer alması gerektiğine yönelik davayla tanınan

Balıkesir eski Cumhuriyet başsavcısı Işık Keskin Özbay, “

Biz kendimizi

Adalet Bakanlığı’nın temsilcisi olarak düşünmüyoruz. Zaten cezaevi müdürle-

ri Bakanlığın temsilcisi olarak protokolde bulunuyor. Adalet Bakanlığı, yürüt-

menin bir koludur. Yürütmeyi de vilayette valiler temsil etmektedir. Biz yargı

erkinin temsilcisiyiz

” demiştir.

Cumhuriyet başsavcısının yargı erkini temsil ettiği konusun-

da Özbay’a katılmıyoruz. Yukarıda belirttiğimiz üzere Cumhuriyet

başsavcısı tebrikata giriş sırasında yargının değil, CBS’nin temsilcisi

sıfatıyla yer almaktadır. Karar makamı dururken yargı erkini iddia

makamının temsil etmesi evrensel ilkelere uygun düşmediği gibi aksi

öngörülse idi, başkentte uygulanan tebrikata giriş sırasında da yar-

gı erkini mahkeme başkanları değil, Yargıtay Cumhuriyet başsavcısı

temsil ederdi. Oysa mahkeme başkanları protokolün 6, 8 ve 9’uncu sı-

rasında yer alırken Yargıtay Cumhuriyet başsavcısı 24’üncü sırada yer

almaktadır.

Yeni Yönetmeliğin yürürlüğü öncesi dönemde başkent dışında-

ki illerde uygulanan protokol, mülga Yönetmelik ekinde “İl Protokol

Listesi” olarak yer almakta idi. Ancak Yönetmeliğin Ankara dışındaki

törenlerde Cumhuriyet başsavcıları ve beraberindekileri beşinci sıra-

ya yerleştiren hükmü Balıkesir eski Cumhuriyet Başsavcısı Işık Kes-

kin Özbay tarafından açılan dava sonucu Danıştay 10’uncu Dairesi’nin

27.09.2000 tarih ve 1998/6921 esas ve 2000/4825 karar sayılı kararı

ile iptal edilmiş ve iptal kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Genel

(09

Mart 2015).

Ancak, dava dilekçesi incelendiğinde, Başsavcının askerlerin protokol sırasındaki

yerine itiraz edemediği görülebilir. Bu, askerin geleneksel olarak vesayetçi rol üst-

lenmesinden ve askere karşı işlem tesis edilmesinden çekinmekle izah edilebilir.

Hem devlet protokolünde hem de taşra uygulamalarında, askerlere demokratik

temsil kurumları ile hukuk devletini temsil eden kurumlardan önce yer verilmesi,

askeri vesayeti pekiştiren bir durum olarak ortada durur (Akman).