295 / 473
Davaların Birleştirilmesinde Bağlantı
294
da talep üzerine ya da re’sen gerçekleştirilebilir. Davalar davanın ilk
açıldığı mahkemede birleştirilir. Birleştirme kararını davanın ikinci
açıldığı mahkeme vereceğinden taraflar birleştirme taleplerini de bu
mahkemeye yapacaklardır. İkinci mahkeme davaların birleştirilmesi
talebini reddederse bu karar bir ara karardır. Zira bu kararı vermek-
le davadan elini çekmemekte aksine davaya devam etmektedir. Do-
layısıyla bu karara karşı tek başına kanun yollarına gidilemez. İkinci
mahkeme, davaların birleştirilmesi yönünde karar verirse bu kararın
ara karar olduğu noktasında doktrinde tartışma yoktur.
3
Zira aynı yar-
gı çevresindeki aynı düzey ve sıfattaki mahkemeler arasında yalnızca
iş dağılımı ilişkisi vardır
4
ve hatta Baki Kuru bu mahkemeleri “aynı
mahkeme” olarak ifade etmektedir.
5
Dolayısıyla birleştirme kararı ve-
ren hâkimin davadan elini çekmesi gibi bir durum oluşmadığından
bu karar ara karardır. Birleştirme kararlarına karşı kanun yollarına
başvuru imkânı mevcuttur. Lâkin birleştirme kararı tek başına boz-
ma sebebi teşkil etmez. İkinci mahkeme birleştirme kararını m.166/3
gereği derhal birinci mahkemeye bildirir. Birleştirme kararı verildiği
anda birinci mahkeme bu kararla bağlıdır. Böylece iki dava birinci
mahkemede birlikte görülmeye başlar. Ancak mahkeme, birleştirilen
davaların ayrılmasıyla daha iyi yürütüleceğinden bahisle m.167 gereği
bu davaları birbirinden ayırabilir. Fakat ayrılan davaların her ikisine
de bakmaya devam eder. Bu bakımdan birleştirme kararıyla mutlak
anlamda bağlı değildir.
Ayrı yargı çevrelerinde görülmekte olan davaların birleştirilmesin-
deki usûl ise kısmen farklıdır. Bu davaların birleştirilmesi için m.166/2
gereği talep şarttır, mahkeme re’sen birleştirme kararı veremez. Fakat
yine birleştirme talebi davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Ayrı
yargı çevrelerinde görülen davaların birleştirilmesi kararının arar ka-
rar mı nihaî karar mı olduğu noktasında doktrinde tartışma vardır.
Kuru ve Pekcanıtez’e göre ayrı yargı çevrelerinde görülmekte olan da-
valarda birleştirme kararı verilmesine müteakip hâkim dosyadan elini
3
Baki Kuru/Ramazan Arslan/Ejder Yılmaz, Medeni Usul Hukuku (6100 Sayılı
HMK’na Göre Yeniden Yazılmış), 25. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, s.492;
İbrahim Ermenek, Medeni Usul Hukukunda Davaların Birleştirilmesi ve Ayrıl-
ması, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, s.235, 236.
4
Pekcanıtez/Atala /Özekes, s.116.
5
Kuru/Arslan/Yılmaz, s.491-493.