dergi-121

298 / 473

TBB Dergisi 2015 (121) Mehmet Said COŞKUN 297
Görüleceği üzere ilgili şartta ihtiyarî dava arkadaşlığının olu-
şabilmesi için oldukça kapsayıcı ifadeler kullanılmıştır. Buna göre
ihtiyarî dava arkadaşlığının oluşabilmesi için maddî sebeplere ek
olarak hukukî sebeplerin varlığı da yeterli görülmüştür. Örneğin iki
kişinin kendisine verdiği zararlardan mağdur olan davacı maddî se-
bepler yani vakıalar farklı olsa dahi bu iki kişiyi pasif ihtiyarî dava
arkadaşı göstererek haksız fiile dayalı olarak dava açabilir. Tam ter-
si olarak da vakıanın aynı ve fakat hukukî sebeplerin farklı olduğu
hâlde de ihtiyarî dava arkadaşlığı söz konusu olabilecektir.11 Ayrıca
bu sebeplerin sadece aynı olması değil benzer olması da ihtiyarî dava
arkadaşlığının oluşabilmesi için kâfidir. HUMK’ta sebeplerin benzer
olması ihtiyarî dava arkadaşlığı için yeter-şart olarak sayılmamıştı
ve ihtiyari dava arkadaşlığının oluşabilmesi için sebeplerin benzer
olmasının da yeterli olması doktrindeki görüşler ve Yargıtay karar-
larıyla sağlanmıştır.12 Ancak HMK m.57/1-c ile bu tartışmalara bir
nokta konulmuştur.
İhtiyarî dava arkadaşlığının söz konusu olması için gereken şart-
ların bu denli geniş yelpazeli olmasının sebebini ilgili hükmün gerek-
çesinde görüyoruz. Buna göre ihtiyarî dava arkadaşlığı kurumu usûl
ekonomisi ilkesini ve çelişkili kararların çıkmamasını gerçekleştir-
meye yönelik olarak vaz’edilmiş ve kapsamı geniş tutulmuştur.13 Bu
amaçlara bakıldığında davaların birleştirilmesi kurumunun ulaşmaya
çalıştığı amaçlarla paralellik gösterdiği görülebilir. Bu bakımdan da
davaların birleştirilmesinde aranan bağlantının ihtiyarî dava arkadaş-
lığının şartlarından biri olan m.57/1-c ile yakından ilişkili olduğu söy-
lenebilir.
11 Yargıtay’ın bu husus ile ilgili bir kararı: E.2013/12317, K.2013/17764. “Da-
vanın, birden fazla kişi hakkında aynı veya benzer sebepten doğması haline ge-
lince; aynı sebepten maksat, yalnız hukuki sebep olmayıp, bir olaya, yani aynı
vakıaya ve fakat farklı hukuki sebeplere dayanılarak da birden fazla kişinin dava
açması veya dava edilmesi olanaklıdır. Örneğin, sebepsiz iktisap hükümlerine
göre sorumlu olan kişilere karşı ve haksız fiili birlikte işleyen kişilere karşı birlikte
dava açılabilir. Burada da ihtiyari dava arkadaşlığı söz konusudur.” www.kazan-
(erişim: 29.04.2014)
12 Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2.Baskı, Yetkin Yayınları, An-
kara, 2013, s.589; Baki Kuru/Ramazan Arslan/Ejder Yılmaz, Medeni Usul Huku-
ku, Değiştirilmiş 21. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010, s.519; Yargıtay kararla-
rı için bkz. E. 2005/2808, K. 2005/5955, T. 26.5.2005 ve E. 2005/448,
K. 2005/3753, T. 7.4.2005 (erişim: 29.09.2015)
13 Gerekçe, s.92-93.