311 / 473
Davaların Birleştirilmesinde Bağlantı
310
rafından varsayılan bir durumdur.
56
Fikrimizce “karşı davada ileri
sürülecek olan talep ile asıl davada ileri sürülen talep arasında takas
veya mahsup ilişkisinin bulunması” unsuru bağlantının unsurların-
dan maddî sebebe değil, hükümlerin birbirlerini etkilemesi unsuru-
na dâhildir. Bir diğer ifadeyle açılmış olan iki davada ileri sürülen
talepler arasında takas veya mahsup ilişkisi var ise bu iki davanın
hükümlerinin birbirilerini etkileyeceği kanun koyucu tarafından
varsayılmıştır. Örneğin, A, B’ye haksız fiil sebebiyle 10.000 TL de-
ğerinde dava açmıştır. Karşı dava açma süresini kaçıran B de 3000
TL’lik alacağı dolayısıyla A’ya dava açmıştır. Her iki tarafın da açtık-
ları davalarda haklı olduğu varsayımında bu davalar birleştirilirse
B’nin A’ya 7000 TL ödemesine karar verilebileceğinden burada verile-
cek hükümlerin birbirlerini etkilediği kabul edilmelidir. Dolayısıyla
böyle bir hâlde iki farklı davada bu davalar arasında bağlantının var
olduğu kabul edilmelidir.
Bazı Yargıtay kararlarında ortak bir işlemden doğan iki farklı da-
vanın sonunda verilecek hükümlerin birbirini etkileyecek nitelikte
olduğu ifade edilmiştir.
57
Ancak pratik bakımdan bu davaların bir-
birini etkilemesinin bağlantının varlığı için bir durum olarak kabul
edilmesi fayda sağlamayabilir. Zira her iki dava da aynı hukukî işleme
dayandığından maddî sebeplerinin aynı olduğundan bahisle bağlan-
tının bulunduğunu her halde kabul edilecektir. Diğer yandan bu iki
dava arasında yalnızca maddî sebeplerin aynı olması değil, verilecek
hükümlerin de birbirini etkileyecek nitelikte olması hasebiyle daha
güçlü bir bağlantının bulunduğu ve dolayısıyla birleştirme kararı ve-
rilmesi için daha güçlü bir nedenin var olduğu söylenebilir.
Soyut ölçüt olarak ise davaların talep sonuçlarına bakmak gereke-
cektir. Bu noktada her iki davanın tarafları ve dava sebepleri tamamen
farklı olabilir. Talep sonuçları birbirlerini tamamlayacak ya da biri di-
ğerine etki edecek mahiyette ise bu davalar birleştirilmelidir. Bir dava-
56
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.544,545.
57
“Her iki dosyanın tarafları aynı olup, uyuşmazlıklar aynı sözleşmeden kaynak-
landığından ve davaların yargılaması sonucunda verilecek kararlar birbirlerini
etkileyebileceğinden, dosyaların birleştirilmesinin gerekli olduğu sonucuna va-
rılmaktadır.” 15. HD. E. 2013/347 K. 2013/1714 T. 13.3.2013 (erişim:05.05.2014);
Savunulan düşünceyi ifade eden bir başka Yargıtay kararı için bkz. 13. HD
E.2013/1560 K.2013/2553 T.06.02.2013 (naklen: Yılmaz, s.975.)