308 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Mehmet Said COŞKUN
307
Fikrimizce yukarıdaki olayda Yargıtay’ın görüşü yerindedir. Bura-
da yukarıda yaptığımız formülü kullanmak yerinde olacaktır. İlk da-
vadaki vakıalar, muris ile nakliye şirketi arasında nakliye sözleşmesi
akdedilmesi (a) ve kazanın gerçekleşmesidir (b). İkinci davadaki vakı-
alar ise Bakanlığın şoförü istihdam etmesi (c) ve kazanın gerçekleşme-
sidir (b). İlk dava a ve b vakıalarına, ikinci dava ise b ve c vakıalarına
dayanmaktadır. Bu davalar arasında b vakıası ortak olduğundan bir
maddî sebebin aynı olduğundan bahisle bu davalar arasında bağlantı
olduğu kabul edilmelidir.
Bunun dışında her iki davada dayanılan dava sebepleri tamamen
de aynı olabilir. Örneğin kısmî dava ile ek davada dayanılan vakıalar
tamamen aynı olduğundan bu davalar arasında bağlantı olduğundan
bahisle birleştirilmeleri gerekir.
45
Bu durumda davalar arasında evlevi-
yetle bağlantı bulunduğunu ifade etmek gerekir. Ayrıca dava sebepleri
aynı olduğu takdirde taraflardan en az biri ya da talep sonucu farklı
olmalıdır ki bu durumda derdestlik söz konusu olmasın.
46
ii. Benzer Sebep
Maddî sebeplerin aynı olmasının yanında benzer olması da dava-
lar arasında bağlantı olmasını sağlamaktadır. Maddî sebepler arasında
aranan bu nitelik HMK ile getirilmiş olup mülga HUMK’ta yer alma-
maktadır. Mülga HUMK döneminde bazı durumlarda iki davadaki
maddî sebeplerin aynı olup olmadığı noktasında duraksamalar yaşan-
maktaydı.
47
HMK bu tıkanıklıkları gidermek amacıyla maddî sebeple-
rin benzer olmasını da ilgili hükme eklemiştir. Söz konusu değişiklik
HMK m.166’nın gerekçesinde de ifade edildiği gibi bağlantılı davaların
kapsamını oldukça genişletmiştir.
48
“Aynı” kavramı gibi objektif bir kavram dahi uygulamada du-
raksamalara yol açarken “benzer” kavramı gibi oldukça izafî bir kav-
ramın ne gibi sonuçlar doğuracağı bilinmemektedir. Burada hâkime
oldukça geniş bir takdir hakkı verilmiş ve iki davanın birleştirilme-
sinde fayda mülahaza edilmesi durumunda bağlantının varlığı kabul
edilmiştir. Maddî sebeplerin arasında benzerliğin nasıl tespit edilece-
45
HGK E.2003/9-163 K.2003/167 T.19.03.2003 (naklen: Yılmaz, s.974.)
46
Ermenek, s.155.
47
Umar, s.464.
48
Gerekçe, s.202.