34 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Mahmut ŞEN
33
şında kullandığının söylenmesini, masumiyet karinesinin ihlali ola-
rak değerlendirmiştir.
51
Öte yandan, resmi makamlar tarafından henüz soruşturma veya
yargılama devam ederken yapılan açıklamalar ile masumiyet karinesi
ihlal edilebildiği gibi, basın yayın organlarının adli haberleri verirken
kullandıkları dil ve üslup ile de bu ihlalin yapılması mümkündür. Zira
masumiyet karinesi, adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak, sa-
dece resmi makamlar önünde değil, bunların yanı sıra üçüncü kişiler
huzurunda da ileri sürülebilen bir ilkedir.
52
Yargılama ve soruşturma
makamlarına düşen, olaya ilişkin her türlü şüpheyi ortadan kaldırmak
suretiyle en adil kararı vermek iken, bilgi patlaması ve bilgi kirliliği
olayın berraklaştırılmasını engellemektedir.
53
Özellikle, kamuoyu ta-
rafından yakından takip edilen bazı olaylarda, daha soruşturma baş-
lamadan önce olayın niteliğine göre, ilgililerin suçlu ya da suçsuz ilan
edilmesi, kişilikleri ve özel hayatlarına dair övücü ya da yerici yayınlar
yapılması, kamuoyunun ve kararı verecek olan merciin kanaatlerini
etkilemektedir. Adli haberlerin verilmesi çerçevesini aşan, adeta ikinci
bir iddia makamı gibi fonksiyon gören basın haberlerinden, tarafsız
olması gereken yargılama makamının etkilenmesi kaçınılmazdır. Bu
nedenle, gazete ve televizyonlar, yargısal konulara ilişkin yapılacak
yayınlarda, itham altında bulunan kişi yönünden suçsuzluk karinesi-
ni suçluluk karinesine dönüştürmemeli, hakkında disiplin soruştur-
ması açısından karar mercii, ceza yargılaması açısından mahkemece
bir karar verilmeden, ilgilinin kamuoyunda mahkûm edilmesine ne-
den olmamalıdır.
54
Masumiyet karinesi uyarınca, bir kişinin suçlu olarak nitelendi-
rilebilmesi ve hakkında müeyyide uygulanabilmesi, kesin hükümle
mahkûm olmasına bağlıdır. AİHM, suçsuzluk karinesine ilişkin ilke-
leri tartıştığı Barbera, Messegue ve Jabardo davasında, şu hususlara
yer vermiştir: Yerel yargılama ve karar organları, muhakemeye, sa-
51
Metin Feyzioğlu, Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avru-
pa İnsan Hakları Sözleşmesi”,
AÜHFD,
C. 48, 1999/1-4, s. 150, İlhan Üzülmez, s.
50.
52
İlhan Üzülmez, s. 54
53
Hasan Dursun, s. 113.
54
İlhan Üzülmez, s. 54