39 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
38
AİHM’ne göre, iç hukuk sisteminde yüklenen rol ve fonksiyonu
farklı olsa bile, suçlama ve ithamda bulunan savcı veya müfettiş ta-
rafından, hakkında karar verilecek kişi aleyhine dosyaya sunulan her
türlü bilgi ve delilin, zamanında karşı tarafla paylaşılması gerekir.
71
Mahkeme, savcılık tarafından polise yaptırılan bazı araştırma ve soruş-
turmaların, şüphelinin haberi olmaksızın savcının yorumu ile birlikte
kararı verecek olan mahkemeye arz edilmesini, silahların eşitliği ilke-
sine aykırı görmüştür.
72
Buna ek olarak, taraflardan birisi veya savcıya
delilleri sunması için zaman sınırlaması getirilmezken, diğer tarafın
süre baskısı altında bırakılması, etkili bir savunma için hazırlık süresi
verilmemesi gibi durumlar da, ihlal sebebi olarak görülmüştür.
73
Tarafların, davalarını ispat edebilmeleri açısından, tanık dinle-
tebilme hakkı da Sözleşme ile garanti altına alınmıştır. Bu noktada,
maddi olayı aydınlatma potansiyeline sahip tanıkların dinlenilme-
mesi, karşı tarafın iddialarına dayanak yaptığı tanıkların çapraz sor-
gusuna izin verilmemesi de, ihlal nedenidir.
74
Çapraz sorgu, evrensel
hukuk ilkelerine uygun olarak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi
için, uyuşmazlığın taraflarının, aleyhlerine olan tanıkları bizzat ya da
avukat vasıtasıyla sorgulayabilmesi olarak tanımlanmaktadır.
75
Ger-
çekten, disiplin soruşturmaları açısından, isnat edilen fiillerin sübuta
erip ermediğini tam olarak ispatlamanın önündeki en büyük engel bu-
dur. Çoğunlukla, hakkında soruşturma yapılan kişinin beyanları ile
müfettiş tarafından alınan tanık ifadeleri çelişmektedir. Bu noktada,
soruşturma devam ederken, aleyhe olan ifadelerin bildirilmesi sure-
tiyle soruşturmaya muhatap olan yargı mensubuna, tanık ifadeleri ile
aynı yönde düşünmediği hususlarda beyanda bulunması, aydınlatıl-
masını istediği konularda tanıklara soru sorulması imkânı verilmesi
halinde, maddi gerçeğe ulaşma imkânı artacaktır.
71
AİHM, Ferreira Alves – Portekiz, Başvuru no: 25053/05, 21/06/2007, ,http://
hudoc.echr.coe.int, erişim tarihi: 23.05.2015.
72
Sibel İnceoğlu, Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve
Anayasa, s.241
73
AİHM, Platakou- Yunanistan, Başvuru no: 38460/97, 11/01/2001, http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 18.05.2015.
74
Sibel İnceoğlu, Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve
Anayasa, , s.240
75
Hasan Dursun, s. 150.