37 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
36
Savunma hakkı üzerindeki her türlü kısıtlama ve eşitsizliğin kal-
dırılması, adil karar verebilmenin bir şartıdır. Savunma dokunulmaz-
lığı, mutlak haklardandır. İç hukukta, savunmanın etkili bir şekilde
yapılabilmesi açısından ulaşılması zorunlu olan bazı bilgi ve belge-
lerin; gizlilik, devlet sırrı, kurumların iç işleyişine dair belgeler, eko-
nomik ve ticari sır gibi gerekçelerle verilmediği bir vakıadır.
62
Bu tür
durumlarda, savunmayı yapacak olan kişinin elinde olmayan bilgi ve
belgeler üzerinden, tahmine dayalı olarak savunmasını yapması bek-
lenmektedir. Bu noktada, ulaşılamayan belgeler üzerinden savunma
yapmak durumunda kalan bir kişinin, etkili ve yeterli bir savunma ile
üzerindeki kuşkuları dağıtması mümkün olmamaktadır.
63
İthamlara
dayanak alınan, müfettiş tarafından ulaşılabilen bazı bilgi ve belgele-
rin hakkında soruşturma yürütülen kişiye verilmemesi hali, savunma
hakkı açısından bir eksiklik olarak değerlendirilebilir.
Mahkemeye göre, disiplin süreci silahların eşitliği ilkesine uygun
olmalıdır. Bu ilke, davanın bir tarafını, diğer taraf karşısında belirli bir
dezavantaj içine sokmayacak şartlar altında, her bir tarafın deliller de
dahil olmak üzere, davasını ortaya koymak için makul ve kabul edi-
lebilir olanaklara sahip olması zorunluluğunu ifade etmektedir.
64
Baş-
ka bir anlatımla silahların eşitliği, yargılama ve soruşturma sırasında,
taraflar arasında hak ve olanakların denkliği anlamına gelmektedir.
65
Bu nedenle, soruşturma ya da davanın bir tarafına sağlanan bir hak,
aynı anda ve aynı şartlarda diğerine de sağlanmalı, bir tarafa kullan-
dırılmayan bir imkân, diğer tarafa da kullandırılmamalıdır.
Yargılamada silahların eşitliğinden bahsedildiği zaman ilk akla
gelen, çelişmeli yargılama ilkesi olmaktadır. Sözleşme’nin 6. madde-
sinin 1. bendine göre, ceza yargılaması ve disiplin soruşturmalarında
hak ve menfaatlerinde karşıtlık bulunan; kendisine bir suç yüklenilen
kişi ile onu suçlayan kamu görevlisi ya da suçtan etkilenen kişi, tez ve
önerilerini sunabilmek için aynı imkânlara sahip olmalıdır.
66
http://hudoc.echr.coe.int, erişim tarihi: 14.05.2015.
62
Hasan Dursun, s. 120.
63
Hasan Dursun, s. 123.
64
Sibel İnceoğlu, s.239
65
Hasan Dursun, s. 166.
66
Güney Dinç, s.283.