dergi-121

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...

nığın isnat konusu suçu işlediği önyargısı ile başlamamalıdır. Muha-

kemede ispat yükü, sanıkta değil, isnadı yapan savcı ya da müfettişte

olmalıdır. İddia eden tarafından, ispat için yeterli delil, kararı verecek

olan makama sunulmalıdır. Belirli suçlamalara muhatap olmuş kişile-

re savunmasını hazırlama ve sunma imkân ve zamanı tanınmalıdır.

Şüpheden sanık yararlandığından, karar verecek mercii tarafından is-

natları ispatlayan deliller dikkate alınmalı, delil ve ispat araçları yok-

sa, buna uygun karar verilmelidir.

AİHM’ne göre, 6. maddenin 2. fıkrası ile güvence altına alınan

hakkın, pratik ve etkili olmasını sağlama ihtiyacı göz önünde tutuldu-

ğunda, masumiyet karinesinin aynı zamanda başka bir yönü de bu-

lunmaktadır. Bu ikinci yön ise kişileri, itham edildikleri suçtan aslın-

da suçlu olduklarını düşünen kamu görevlileri ve makamlarına karşı

korumaktır. Aksi halde kişinin şöhreti ve kamuoyundaki saygınlık

ve onuru zarar görecektir. Dolayısıyla kanıtlanmayan bir itham bakı-

mından, söz konusu kişinin masumiyetine saygı gösterilmesi, devletin

Sözleşme kapsamında uyması gereken pozitif bir yükümlülüktür.

Minelli davasında AİHM, sanığın önceden hukuken suçlu olduğu

kanıtlanmamışsa ve özellikle savunma hakkını kullanma şansı olma-

mışsa, sanık ile ilgili bir kararın suçlu olduğunu yansıtması halinde,

masumiyet karinesinin ihlal edilmiş sayılacağını belirtmektedir. Mah-

kemeye göre, kararı verecek makamın hukuka uygun olarak delillen-

diremediği bir durumda, kişinin suçlu olduğunu düşündüğünü göste-

ren iş ve işlemlerinin bulunması, ihlal için yeterlidir. Benzer şekilde, iç

hukuk mercilerinin yargılama bitmeden, bir suçun işlendiğine ilişkin

kullandıkları suçlayıcı bir dil de, masumiyet karinesinin ihlali olarak

değerlendirilmektedir.

Bu konuda diğer bir dava, Çetinkaya- Türkiye davasıdır. Bu dava-

da AİHM, masumiyet karinesinin, kişinin suçlu olduğunu yansıtan ve

AİHM, Barberà, Messegué and Jabardo- İspanya, 6/12/1988,series A no. 146,

Metin Feyzioğlu, Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avru-

pa İnsan Hakları Sözleşmesi”, s.148, 149

AİHM, Taliadorou ve Stylianou - Kıbrıs, no. 3927/05, 39631/05, 16 Ekim 2008,

, erişim tarihi: 11.05.2015.

AİHM, Minelli-İsviçre, 8660/79,25/03/1983,

, erişim

tarihi: 13.05.2015.