dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

M. İhsan SEÇKİN

371

4.2 Kanun Koyucunun Gerçek İradesinin Saptanmasında

Hazırlık Çalışmalarının Rolü

İş K. 22. maddenin birinci fıkra hükmünü etkisiz-anlamsız hale

getireceği düşüncesiyle ikinci fıkra hükmünü ortadan kaldıran öner-

ge metni ve dönemin meclis tutanakları, saklı kayıtların geçerli ol-

duğu yönündeki görüşün temel gerekçesini oluşturan “İş Kanunu

Tasarısı’nda yer alan bir hükme yasada yer verilmemesi doğrudan yasa

koyucunun iradesinin aksi yönde olduğunu göstermez” şeklindeki de-

ğerlendirmeleri ve kanun koyucunun iradesine yönelik olarak ortaya

atılan ihtimal ve teorileri tümden geçersiz kılmaktadır. Zira önerge ve

görüşme metinleri kapsamında kanun koyucunun temel düşüncesi-

nin saklı kayıtların geçerli olmayacağı yönünde tezahür etmiş olduğu

açıkça anlaşılmaktadır. Ancak İş Hukuku’nda tartışılan bir diğer so-

run, meclis-komisyon çalışmalarının ve dolayısıyla kanun koyucunun

iradesinin, hükmün yorumuna olan etkisi, bir başka anlatımla hazırlık

çalışmalarının kanunun yorumunda bağlayıcı olup olmadığı yönün-

dedir. Bir görüşe göre kanunların yorumunda, Meclis’teki çalışmalar

bağlayıcı bir nitelik taşımadığından, objektif yorum yönteminin esas

alınarak Bilim Kurulu taslağında yer alan değişiklik yapma yetkisinin

Meclis çalışmalarında metinden çıkarılması, bu konuda bir yasağın

getirildiği şeklinde yorumlanmamalıdır.

108

Gerçekten kanun hüküm-

lerinin yorumlanmasında kabul gören bir yöntem olarak objektif-

amaçsal teoriye göre, bir kanun hükmü öngörüldüğü andan itibaren

kanun koyucunun iradesinden bağımsız, kendine özgü bir varlık ka-

zanır. Bu nedenle, yorum yapılırken kanun koyucunun iradesinin esas

alınması her zaman isabetli sonuçlara vardırmayabilir. Önemli olan

yorum yapıldığı zamanda kanunun amacının belirlenmesidir.

109

Başka

bir anlatımla kanun koyucunun kanunu öngörürken güttüğü amacın

değil, fakat kanunun uygulanacağı andaki toplumsal ihtiyaçlar karşı-

sında bulunması halinde güdeceği amacın araştırılması ve hükmün

ona göre yorumlanması gerekir.

110

Kanunların yorumlanmasında bir

diğer yorum tarzı tarihi yorumdur. Tarihi yoruma göre ise, kanunun

ön çalışmalarında açık bir biçimde deyimlenmiş ve tasarı, gerekçe, ko-

108

Süzek, “Değişiklik Feshi”, s.16-17

109

Süzek, “İşçi Ücretlerinin Ödenmemesinin Hukuki Sonuçları”,

Ankara Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Dergisi,

C.56 S.4,2007, s.213

110

Süzek, İş Hukuku, s.26; Bektaş Kar, “İş Hukuku’nda Yorum”,

Sicil İş Hukuku Der-

gisi

, Y.7, S.28, Aralık 2012, s.74