dergi-121

Komisyon ve Genel Kurul Tutanaklarına Yansıyan Meclis İradesi Işığında ...

370

süreli iş sözleşmesinde işverenin çalışma koşullarında değişiklik yap-

ma hakkı saklı tutulmamışsa, işçi rıza göstermedikçe, işveren, belir-

lenen şartları süre sonuna kadar uygulamakla yükümlüdür” hükmü

yer almaktaydı. Burada, işveren tarafından istismarı mümkün olan bu

hüküm -çünkü hepimiz, kimi kâğıtların, kimi hizmet sözleşmelerinin

daha önceden imzalattırıldığını biliyoruz- ortadan kaldırılmıştır.

107

”

Görüldüğü üzere, Komisyon’a sunulan önerge metni-gerekçesi ve

Meclis Genel Kurulu’nda ikinci fıkranın kaldırılması ile ilgili değer-

lendirmeler kanun koyucunun sosyal tarafların mutabakatıyla doğan

ve saklı kayıtların geçersizliğine dair iradesini, hiçbir tartışmayı ge-

rektirmeyecek şekilde açıklıkla ortaya koymaktadır. Gerçekten önerge

gerekçesinde, ikinci fıkra ile sözleşmelere işverenler lehine değişiklik

yapılması kabul edildiğinden ve sözleşmelerde bu hak hep saklı tu-

tulacağından ilk fıkranın hiçbir anlamının kalmayacağı düşüncesiyle

ikinci fıkranın maddeden çıkarılması gerektiği açıkça ifade edilmiş-

tir. Dolayısıyla Komisyon çalışmalarında saklı kayıtlara geçerlilik ta-

nıyan fıkranın kaldırılmasının tek nedeni birinci fıkrayla işçiye tanı-

nan hakların söz konusu fıkrayla bertaraf edilmesine engel olmaktır.

Zira ikinci fıkranın korunmasıyla saklı kayıtlara geçerlilik tanınarak

birinci fıkranın uygulanma alanı daralacak, madde ile işçiye tanınan

hakların geri alınmasının yolu açılmış olacaktı. Bu konuda kanun ko-

yucu bilinçli bir tercih yaparak, işveren istismarını önlemek amacıyla

ilgili fıkrayı metinden çıkarmıştır. Genel Kurul görüşme tutanakların-

dan ikinci fıkranın maddede oluşturduğu garabetin, sosyal ve siyasi

tarafların mutabakatı da sağlanarak giderildiği anlaşılmaktadır. Zira

tutanaklara göre bu hükmün kaldırılmasında işçi sendikaları ve kon-

federasyonlarla ortak çalışmalar yapılmış, önerge değişikliği de Ko-

misyonda oy birliğiyle kabul edilmiştir. Buradan hareketle saklı ka-

yıtların geçersizliği bağlamında kanun koyucunun iradesinin sosyal

tarafların iradesiyle birleştiği ve bu anlamda toplumsal bir mutabaka-

tın oluştuğu söylenebilir.

22. maddenin emredici niteliği dikkate alındığında da bunun dı-

şında bir çözüm, eşyanın tabiatına aykırılık taşıyacak, ikinci fıkranın

mevcudiyeti halinde ilk fıkrada işçiye sağlanan haklar anlamını ve de-

ğerini yitirecek, daha açık bir ifadeyle yok sayılmış olacaktı.

107