373 / 473
Komisyon ve Genel Kurul Tutanaklarına Yansıyan Meclis İradesi Işığında ...
372
misyon ya da meclis tutanaklarında yazılı olarak saptanmış olan tari-
hi kanun koyucunun iradesinde, kanunun yorumuyla ilgili sorunların
çözümü için bir anahtar bulunması olanağı vardır.
111
Bu anlamda ka-
nunun materyalleri, daha doğrusu kanun koyucunun iradesi ve kanu-
nun meydana geliş süreci değerli, yardımcı bir araçtır.
112
Gerçekten bir
kanun maddesinin yorumlanmasında, metin tam olarak şekillenme-
den, başka bir deyişle kanun biçimini almadan önce yaşanan tarihsel
süreç, yasama çalışmaları, madde gerekçeleri, komisyon tartışmaları,
önergeler, yasa koyucunun gerçek iradesinin anlaşılması açısından
önem arz eder. Elbette sadece kanun maddelerinin yasama organın-
daki görüşülmesi sırasında ileri sürülen görüşler kanun maddesinin
yorumlanmasında tek başına esas alınamaz. Ancak hazırlık çalışma-
larının, hükmün amacının tespitinde yol gösterici niteliği inkâr edile-
mez. Dolayısıyla yargıç, bir hükmü uygularken yasama çalışmaların-
dan ve madde gerekçelerinden de yararlanabilir.
113
Nitekim Yargıtay,
İş Kanunu’nun 22. maddesinin yasama süreci ile benzerlik gösteren
34. maddenin yorumu ile ilgili olarak kanun koyucunun iradesinin
tespitinde Meclis çalışmalarını esas almış; yasa tasarısında işçinin iş
görme borcunu yerine getirmekten kaçındığı süre içerisinde ücretini
işverenden talep edebileceği şeklinde düzenlenen hükmün Meclis’teki
görüşmeler sırasında yasa metninden çıkarılmasını, boşta geçen süre-
de ücret isteyemeyeceğine dair oluşan Meclis iradesi olarak değerlen-
dirmiştir.
114
111
Vecdi Aral, Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, Üçdal Neşriyat, İstanbul 1983, s.194
112
Aral, s.194
113
Ali Güzel, “İş Sözleşmesinin Geçerli Nedenle Feshinde Ultima Ratio (Son Çare)
İlkesi ve Uygulama Esasları”,
A.Can Tuncay’a Armağan
, Legal Yayıncılık, İstanbul
2005, s.72
114
“İşçinin ücretinin ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dı-
şında ödenmemesi halinde işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
Bu süre içinde ücret ödemesi uygulaması yapılacağı yasa tasarısında düzenlendi-
ği halde Türkiye Büyük Millet Meclisindeki görüşmeler sırasında bu düzenleme
yasa metninden çıkarılmış ve bu suretle Yasama organı boşta geçen bu sürede
ücret istenemeyeceğine dair iradesini açık olarak ortaya koymuştur. 34. maddenin
bu düzenlemesine göre işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçındığı bu
sürenin ücretini işverenden talep etmesi mümkün değildir.” Kararın incelemesi
için Bkz. Ali Güzel, “Karar İncelemesi”,
Çalışma ve Toplum Dergisi
, S.5, 2005/2; Se-
racettin Göktaş, “Ücret, Fazla Çalışma Ücreti ve İş Görmekten Kaçınmaya İlişkin
Yargıtay Kararları”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar
ve Çözüm Önerileri Semineri 13. Yıl Toplantısı, Galatasaray Üniversitesi Ortaköy
Kampüsü 12 Haziran 2009, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul Aralık 2010, s.394;
Uzun, s.54; Kanımızca, Yüksek Mahkeme’nin 34. maddeye ilişkin olarak yapmış