dergi-122

Hapishane İdarelerinin Yetkileri ve Hapsedilen Haklarının Sınırı

166

unsuru değil, yürürlük koşulu olduğundan işlem onu kuran maka-

mın işlemi olmaya devam etmektedir. Kaldı ki hapishane idaresince

kesinleştirilerek İnfaz Hakimliği tarafından onaylanan işleme karşı,

hapsedilenlerin şikayet yoluna başvuru haklarının varlığı da bunun

bir göstergesidir.

Bu bağlamda, İnfaz Hakimliği’nin onay aşaması ile

şikayet başvurusu üzerine yaptığı inceleme birbirinden ayrı işlevlere

sahiptir; onay aşaması idari sürecin bir parçası olma işlevine sahipken

şikayet incelemesi yargısal bir işleve sahiptir.

Hücreye koyma disiplin cezasının koşullu salıvermenin uygulan-

masını erteleme sonucunu da doğuracağı, tek başına bir cezalandır-

mayı içerdiği ve hapsedilen kişinin özgürlüğünü daha da sınırlandı-

ran bir işlem olduğu dikkate alınarak Anayasa’nın 38. maddesinde

yer alan ve idarenin kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran

bir yaptırım uygulayamayacağı hükmü gereğince bu yönde bir ka-

rar için mahkeme kararı aranması gerekir.

Burada aranan mahke-

me kararının Anayasa Mahkemesi’nin onay işlemine ilişkin “hakim

denetimi”nin ötesinde bir yargılama sürecini gerektirdiğinin kabul

edilmesi ve adil yargılanma koşullarının da bulunması gerekir.

Anayasaya aykırılık değerlendirmesi dışında bireysel başvuru

kararları bakımından bir disiplin cezası olmaksızın kişinin tamamen

tecrit içeren koşullarda tutulmasının veya disiplin cezası uygulama-

sında oluşturulan koşulların yeterli uyaran içermemesi ya da olumsuz

Bununla birlikte Yargıtay’ın bu disiplin cezasının kesinleşmesini yargısal kararla-

rın kesinleşmesi gibi kabul ederek önce şikayet yoluna başvurulup ya da süre geç-

mesine rağmen başvurulmayıp sonra onay aşamasına geçeceğini kabul ettiği bir

kararı bulunmaktadır. Hatta kararda onay üzerine aynı mahkemeye aynı cezayla

ilgili olarak yaptığı ikinci itiraza ilişkin yeniden karar verilmesi gerektiği gibi yar-

gılama usulüne son derece aykırı bir sonuca varmıştır. (Yargıtay 1. Ceza Dairesi,

E. 2014/2680, K. 2014/3527, T. 16.6.2014; benzer yönde bir karar için bkz. Yargıtay

2. Ceza Dairesi, E. 2011/24626, K. 2011/38231, T. 2.11.2011) Oysa disiplin cezası

işlevsel benzeşmeye karşılık bir idari işlemdir ve özel bir hüküm olmadığı sürece

idari işlemlerin kesinleşmesi, yani tamamlanarak hüküm ve sonuç doğurmaya

başlaması anlamına gelmelidir.

Buna benzer bir örnek 4.4.2013 tarih ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Ko-

ruma Kanunu’nda yer alan idari gözetim kurumunda yer alır. Sınır dışı edilen

yabancıların altı aya kadar, uluslar arası koruma başvurusu yapanların da belli

koşulların varlığı halinde ve istisnai olarak otuz güne/altı aya kadar idari kararla

idari gözetim altında tutulması mümkündür. Her ne kadar yabancıların hak ve

özgürlük rejimi belli açılardan farklılaşsa da özgürlüğünden mahrum edilme ba-

kımından bu kurum da anayasadaki yargı kararı koşulunu gerçekleştirmediğin-

den Anayasaya aykırıdır.