dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

D. Çiğdem SEVER

171

da, sigara yasağı örneğinde başkalarının sağlıklı bir çevrede yaşama

hakkına müdahale içermeyen durumlarda yasak konamayacaktır. Ay-

rıca özgürlükler arası her çatışma mutlaka birinin feda edilmesi anla-

mına da gelmeyebilecektir. Bu durumda pratik uyuşum ilkesi gereğin-

ce iki özgürlük de mümkün olan en yüksek oranda korunacak şekilde

dengelenmelidir.

Böyle bir yorum gereklilik unsuru bakımından öl-

çülülük ilkesine de uygun olacaktır. Bu şekilde bir eylemin disiplin

cezası yaptırımına bağlanmasının anayasallığı sorunu, kamu düzeni

ve demokratik bir toplumda gereklilik kavramlarıyla çözülebilir. Ki-

şinin kendi bedenine ilişkin bu isimsiz özgürlüğün (yemek yememek)

başka bir özgürlüğü ya da hapishane düzenini olumsuz etkilemediği

sürece disiplin suçu olarak düzenlenmemesi gerekir. Kaldı ki, düzeni

etkileyebilecek çok sayıda eylem zaten ayrı birer disiplin suçu olarak

öngörülmüştür.

Yani, bu mesele öncelikle disiplin hukukunun hangi

türde eylemleri kapsayabileceğiyle ilişkilidir.

Disiplin hukukunun amacı hapishanedeki düzeni korumak ol-

duğundan bu düzeni tehlikeye atmayacak bir davranışın disiplin

suçu olarak düzenlenmemesi gerekir. Bu konuda Yargıtay 9. Ceza

Dairesi’nin bir kararında

hücreye koyma cezasına ilişkin inceleme-

sinde ilgili eylemin hükümlünün kendisini duruşmaya götüren jan-

darmaya hakaret etmesi olduğu ve bu eylemin hapishane dışında ger-

çekleştiğinin gözetilmesi gerektiğine ilişkin yorumu dikkat çekicidir.

Yine bir başka kararda 11. Ceza Dairesi devlet hastanesinde kalmakta

olan hükümlünün odasında cep telefonu bulundurması eyleminde bu

konuda bir değerlendirme yapmış ve tedavi gördüğü sürenin bir ce-

zalandırmanın bir parçası olduğu gerekçesiyle disiplin cezasına konu

olabileceğine karar vermiştir.

Burada da doğrudan mekana bağlı

bir bağlantı olmasa da işlevle bağlantılı bir değerlendirme yapmıştır.

Farklı bir konuda olsa da Danıştay’ın yakın zamanlarda verdiği ve bir

mıza çıkar. Yemek yemeyi reddetmede olduğu gibi bir kadının kendi bedeni üze-

rinde doğurmama yönünde bir karar alması isimsiz bir özgürlüktür ve kürtajda

olduğu gibi iki hak arası çatışmadan (yaşam hakkı-kürtaj hakkı) bahsedilemez.

Sağlam, Temel Hakların..., s. 40.

Ceza İnfaz Kanunu’nda örneğin duvarlara yazı yazmak ya da Kurum görevlileri-

ne karşı uygunsuz söz sarf etmek veya davranışta bulunmak ya da hükümlülerin

belli eylemlerini engelleme gibi davranışlar disiplin suçu olarak sayılmıştır.

Yargıtay 9. Ceza Dairesi, E. 2010/8848, K. 2011/2308, 14.4.2011.

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E. 2013/20452, K. 2013/16650, 13.11.2013