dergi-122

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Kanun Yararına Bozma

208

CMK’ nun hüküm çeşitlerini ifade eden 223. maddesinde bahsi

geçmesine karşın “durma” hüküm değil, bir karar türüdür. Dolayısıyla

uyuşmazlığın esasını doğrudan ya da dolaylı olarak çözmez.

Ara kararlar da uyuşmazlığın esasını doğrudan ya da dolaylı ola-

rak çözmezler. Buna karşın bir karar esası çözmemekle birlikte esasa

etkili olabilir. İşte kanun yararına bozma konusu yapılabilen karar-

lar, hükme etkili olan ve bu özelliği itibariyle kesinleşmemiş olsaydı

temyiz nedeni olabilecek olan ara kararlardır.

Bu kararları, kararın

özelliğine göre, hâkim ya da mahkeme verebilir.

Koruma tedbirleri hükme etkili olmamaları, dolayısıyla temyiz

nedeni teşkil etmemeleri gerekçesiyle kanun yararına bozmaya konu

olmazlar.

Buna karşın Cumhuriyet savcısının kovuşturmaya yer olmadığı

kararına yapılan itirazın reddi kararında olduğu gibi ceza mahkeme-

si/hâkimi tarafından verildiği için kanun yararına bozmaya konu ola-

bilen ancak açılmış bir dava söz konusu olmadığı için kararın hükme/

esasa etkililiği tartışmasını yapmanın mümkün olmadığı bazı kararlar

vardır ki bu kararlardaki hukuka aykırılığın kanun yararına bozma-

ya konu olup olamayacağı noktasında bu kez dikkate alacağımız ölçüt

hukuka aykırılığın şüphelinin hukuki durumunu etkileme veya değiş-

tirme olasılığına sahip olup olmadığıdır.

Aynı şekilde infaza ilişkin ve başka suretle giderilmesi mümkün ol-

mayan hukuka aykırılıkların kanun yararına bozmaya konu olabilmesi

için de söz konusu hukuka aykırılığın hükümlünün hukuki durumunu

Doktrinde ağırlıklı olarak, her temyiz nedeninin olağanüstü bir yol olan kanun

yararına bozmaya konu olamayacağı, bozma nedenlerini dar kapsamlı değerlen-

dirmenin kurumun yapısına daha uygun olduğu, bu şekilde kesin hüküm otorite-

sinin korunmuş olacağı ifade edilmektedir (Kuyucu, s. 106).

ikrimizce söz konusu görüşü, kapsamının belirsizliği karşısında her somut olaya uy-

gulamaktaki ya da bir kanun maddesine dayandırmaktaki güçlük dolayısıyla, bir

temenni olarak kabul etmek gerekliyse de hükme etkili olmaları sebebiyle temyiz

nedeni kabul edildikleri içindir ki temyiz nedeni olabilen bir hukuka aykırılığı

kanun yararına bozma konusu kabul etmemek güçtür. Zira hükme etkili olan hu-

kuka aykırılıklar arasından, ayırt edici başka bir hukuki ölçüt olmadıkça, bazıla-

rının bozma nedeni olacağını buna karşın bazılarının olamayacağını iddia etmek

sakıncalıdır ve uygulayıcıyı keyfiyete sürükleme riski taşımaktadır.

7. CD., 3.4.2014 T., 2013/23612 E., 2014/8826 K.,

., yararlanma

tarihi: 10.07.2015.