213 / 473
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Kanun Yararına Bozma
212
maya konu olamazlar. Kanun yararına bozma talebi üzerine ilgili ceza
dairesi, söz konusu taleple sınırlı olmak kaydıyla
42
incelemesini yapar.
Bu kabul, temelde “davasız yargılama olmaz” ilkesinin bir sonucudur.
43
Öte yandan ilgili ceza dairesinin talep edilen bozma nedeniyle sı-
nırlı olmak kaydıyla kararı ya da hükmü değişik gerekçeyle bozması
mümkündür.
Kanun yararına bozma isteminde bulunma yetkisi kural ola-
rak Adalet Bakanı’na, istisnai bazı hallerde ise Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcısı’na tanınmıştır.
Sanık, katılan, bu kimselerin müdafi ve vekilleri, kanun yararına
bozma yoluna başvuramazlar. Ancak kanun yararına bozma yoluna
başvurması için yetkili makama müracaat ederek istemde bulunup
onu tahrik edebilirler.
44
Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz
incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka
aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hük-
mün Yargıtay’ca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yar-
gıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
Adalet Bakanlığı, karar veya hükme karşı kanun yollarına baş-
vurma yetkisine sahip olanların başvurularıyla söz konusu hukuka
aykırılıklara vakıf olabileceği gibi bunların dışındaki kişi, makam
45
ve
kurumların ihbarıyla ya da re’ sen de o karar ya da hükümdeki huku-
ka aykırılığı öğrenebilir.
CMK’nun 309/1. maddesinde; kesinleşen karar veya hükümde hu-
42
“İstekle bağlılık kuralı gereği, isteme konu edilmeyen hukuka aykırılıklar yasa
yararına bozma konusu yapılamaz” (CGK., 7.4.2009 T., 2009/8-51 E., 2009/85 K.,
www.kazanci.com., yararlanma tarihi: 10.07.2015).
43
Centel, s. 777.
44
Soyaslan, s. 603 vd.
45
“Temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar ya da hükümde hukuka
aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığının söz konusu karar veya hük-
mün kanun yararına bozulması isteminde bulunma yetkisi olup, mahkemelerin
bu yetkiyi kısıtlayacak biçimde karar vermeleri mümkün değildir.
Somut olayda muterizin kanun yararına bozma ihbarını alan mahkemenin ihbarı
Adalet Bakanlığına ulaştırması gerekirken, bu gereğe uymadan, ‘kanun yararı-
na bozma talebine C. Savcısının katılmadığı’ gerekçesiyle, kanun yararına bozma
talebinin reddine karar vermesinin, hukuken geçersizdir” (CGK., 22.2.2007 T.,
2006/8460 E., 2007/1081 K.,
www.kazanci.com., yararlanma tarihi: 10.07.2015).