291 / 473
Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartların Bağlayıcı Olmamasının Sonuçları
290
Bununla ilgili olarak Yargıtay verdiği bir kararda
27
“Davacı eldeki
dava ile, davalı banka ile imzaladığı kredi sözleşmesi nedeni ile kendisinden
farklı isimler altında tahsil edilen bedellerin iadesini istemekte olup, dairemizin
yerleşik içtihatlarında da vurgulandığı üzere, davalı bankanın tacir olup, yap-
tığı masrafları tüketiciden isteme hakkı bulunduğu anlaşılmakta ise de, somut
uyuşmazlığın tüketici hukukundan kaynaklandığı da gözetildiğinde, banka-
nın ancak davaya konu kredinin verilmesi için zorunlu, makul ve belgeli dosya
masraflarını tüketiciden isteyebileceğinin kabulü gerekir.
Hemen belirtmek gerekir ki, bankaların kredi borçlusuna hayat sigortası
yaptırmasındaki asıl amacının, kredi borcunu teminat altına almak olduğu ve
hayat sigortası nedeni ile kredi borçlusunun belli bir prim ödeme borcu altına
girdiği anlaşılmakla birlikte, hayat sigortası kapsamına alınmasında kredi borç-
lusu tüketicilerin de bir menfaatinin olduğu açıktır. Hal böyle olunca, sözleşme
kapsamında tahsil edilen hayat sigorta primlerine ilişkin kayıtların haksız şart
niteliğinde olduğunun kabulüne olanak bulunmamaktadır.”
şeklinde hüküm
kurmuş ve sözleşmede önceden tek taraflı olarak belirlense dahi dü-
rüstlük kuralına aykırı olmayan ve tüketici lehine olan bir hükmün
haksız şart olarak nitelendirilemeyeceği belirtilmiştir.
Bununla ilgili, 93/13 sayılı AB Yönergesinde dürüstlük kuralına
aykırılığın tüketicinin zararına “önemli oransızlık” olması aranmış-
ken hukukumuzda buna yer verilmemiştir.
28
Bu durumda Türk Borç-
lar Kanunu 25.maddesinde,
“Genel işlem koşullarına, dürüstlük kuralla-
rına aykırı olarak, karşı tarafın aleyhine veya onun durumunu ağırlaştırıcı
nitelikte hükümler konulamaz”
şeklinde düzenleme yapılarak, sözleşme
kaydının haksız şart olarak nitelendirilmesi için, dürüstlük kuralına
aykırılığın, önemli ve haksız olması aranmamış ve bu şekilde de, Tü-
keticinin Korunması Hakkında Kanun ile paralellik sağlanmıştır.
29
2014/16751 K. sayılı ilamında, “Davalı tarafın verdiği hizmetin tekel niteliğinde ol-
ması karşısında sözleşme özgürlüğünde bulunması gerekli güç dengesinin bir taraf
aleyhine bozulduğu, sözleşme özgürlüğüne müdahale ile sözleşme adaletinin sağ-
lanması gerektiği kanısına varılmıştır. Şu hale göre; davaya konu sözleşmede, kayıp-
kaçak bedelinin tahsili sözleşmeyle hüküm altına alınmış olsa bile, dağıtım şirketleri
tarafından elektrik abonelerinden tahsil edilemeyeceği kabul edilip, mahkemece; da-
vanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, aksi gerekçelerle davanın reddine karar
verilmesi doğru görülmemiştir.” (Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı).
27
Yarg.
13.HD.,08.07.2014 T., 2014/22473 E., 2014/23099 K. (Sinerji Mevzuat ve
İçtihat Programı)
28
Aydoğdu, s.191; Çınar, s.24
29
Çınar,s.25; ayrıca TBK 25.madde gerekçesinde; “Maddede yapılan düzenleme ile